Tường thuật một phiên họp của Bộ Chính trị Liên Xô 24-10-1956
Tường thuật một phiên họp của Bộ Chính trị
Liên Xô 24-10-1956
....
Về tình hình Hungary
Đồng chí Khrushchev nói rằng ông không hiểu các đồng chí Gero, Hegedus và những người khác đang làm gì. Đã có những dấu hiệu cho thấy tình hình ở Hungary đang cực kỳ nghiêm trọng. Nhưng các đồng chí Gero và Hegedus vẫn có thời gian để lo các việc khác. Và ngay sau khi họ trở về nhà, họ đã lên đường trong một "chuyến đi" đến Nam Tư.
Khi đồng chí Khrushchev nói chuyện qua điện thoại vào ngày 23 tháng 10 năm 1956 với đồng chí Gero, người được ông triệu tập để tham vấn, đồng chí Gero nói với ông rằng tình hình ở Budapest rất tệ và vì lý do đó, ông không thể đến Moscow.
Ngay sau khi cuộc trò chuyện kết thúc, đồng chí Zhukov thông báo với [Khrushchev] rằng Gero đã yêu cầu tùy viên quân sự tại Đại sứ quán Liên Xô ở Budapest cử quân đội Liên Xô đến trấn áp một cuộc biểu tình đang đạt quy mô lớn hơn và chưa từng có. Đoàn Chủ tịch của Ủy ban TW Đảng Liên Xô đã không chấp thuận sự can thiệp như vậy vì nó không được các quan chức cao nhất của Hungary yêu cầu, ngay cả khi đồng chí Gero đã nói chuyện trước đó với đồng chí Khrushchev.
Ngay sau đó, một cuộc gọi đến từ đại sứ quán Liên Xô tại Budapest nói rằng tình hình vô cùng nguy hiểm và sự can thiệp của quân đội Liên Xô là cần thiết. Đoàn Chủ tịch ủy quyền cho đồng chí Khrushchev thảo luận vấn đề này qua điện thoại với đồng chí Gero.
Hóa ra, đồng chí Khrushchev đã thông báo với đồng chí Gero rằng yêu cầu của anh ta sẽ được đáp ứng khi chính phủ HPR [Cộng hòa Nhân dân Hungary] đưa ra yêu cầu bằng văn bản. Gero trả lời rằng anh ta không thể triệu tập một cuộc họp của chính phủ. Đồng chí Khrushchev sau đó đề nghị Hegedus tổ chức một cuộc họp như vậy với tư cách là Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Mặc dù điều đó đã không xảy ra cho đến ngày hôm nay, tình hình đã phát triển theo hướng mà đồng chí Zhukov được lệnh tiến công Budapest cùng với các đơn vị quân đội Liên Xô đóng trên lãnh thổ Hungary và ở Uzhgorod. Việc tái triển khai của các đơn vị diễn ra chậm chạp và khó khăn vì sương mù dày đặc. Trong nỗ lực bảo vệ ít nhất đồng chí Gero, một chiếc xe bọc thép đã được gửi đến Budapest. Chiếc xe vượt qua ngay Budapest mà không có một chút lực cản nào.
Đồng chí Khrushchev đề nghị với đồng chí Gero rằng anh ấy nói với mọi người rằng cuộc họp toàn thể của ĐCS Hungary chưa diễn ra trước khi cuộc biểu tình bị dập tắt. Một bộ chính trị mới đã được bầu ra tại hội nghị trung ương. Nó bao gồm một số thành viên từ bộ chính trị trước đó: Apro, Hegedus, Gero và Kadar. Nó cũng có các thành viên mới: Imre Nagy, Kobol, Gaspar, Szanto, Marosan, Kiss, và Kallai.
.....
Trong chính phủ, Nagy đã được chọn làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng và Hegedus là Phó Chủ tịch thứ nhất của Hội đồng Bộ trưởng.
Không còn bất kỳ cuộc biểu tình nào ở Budapest vào tối ngày 24 tháng 10 năm 1956. Gần sông Danube có một số nhóm nổi dậy. Những người này bao gồm các nhóm 15-20 người được trang bị súng lục và vũ khí thu giữ từ binh lính. Sự kháng cự vẫn xảy ra ở một số góc phố, mái nhà và ban công. Trên một số đường phố có rào chắn. Bọn nổi dậy tạm thời chiếm hai ga đường sắt và một trong hai đài phát thanh. Bọn chúng muốn phá bỏ tượng Stalin. Chúng đã thu giữ đồ dùng của một thợ hàn và cắt bức tượng thành nhiều mảnh, sau đó phá bỏ toàn bộ.
Lực lượng an ninh nội bộ Hungary đã hoạt động rất tốt, nhưng phải chịu phần lớn thương vong trong số đó có 25 người chết và 50 người bị thương. Ngoài ra, một sĩ quan Liên Xô thiệt mạng và 12 binh sĩ bị thương. Tình trạng bất ổn đã được hạn chế ở Budapest. Các nơi khác, trong các thành phố và làng mạc, có sự yên tĩnh. Các công nhân từ nhà máy Chepel đã tự vệ bằng tay không trước những tên nổi dậy có vũ trang.
Tại Hungary sau quyết định của chính phủ, một "nhóm hành động" gồm 5 người đã được thành lập để đàn áp cuộc nổi dậy. Nó bao gồm Bata, Piros, Kovacs, Emerich và Zoltan Vas, những người trong quá khứ đã lên tiếng rất mạnh mẽ chống lại sự lãnh đạo của MSP và hiện đang tham gia tập trung vào việc tổ chức cuộc chiến chống lại bọn nổi dậy. Nhóm hoàn toàn bao gồm những người không được bầu vào Bộ Chính trị [Hungary].
Hồi sáng ngày 24 tháng 10 năm 1956, Nagy phát biểu trên đài phát thanh. Ông kêu gọi ra lệnh, và ông đã ký một sắc lệnh thành lập một tòa án quân sự có thẩm quyền tuyên án ngay lập tức đối với bất kỳ ai phản kháng. Nói chung, bọn nổi dậy đang lan truyền tin rằng Nagy đã phản bội cuộc nổi dậy.
Anh ta cũng đề cập rằng chính phủ Hungary đã yêu cầu quân đội Liên Xô tiến vào Budapest.
Trong bài phát biểu thứ ba trên đài phát thanh hôm nay, anh ta nói rằng những điều mà sinh viên đã thực hiện là tích cực, nhưng nó đã bị bọn nổi dậy lợi dụng để gây rối và bắn người. Anh ta kêu gọi trật tự và kêu gọi mọi người từ bỏ vũ khí trước 1 giờ chiều.
Một phái đoàn từ Đoàn Chủ tịch Ủy ban TW Đảng Cộng sản Liên Xô đã được cử đến Hungary sáng nay; nó bao gồm Mikoyan, Suslov và Serov.
Trong cuộc họp của Đoàn Chủ tịch [Liên Xô], những đồng chí Hungary đã thông báo cho Đoàn Chủ tịch qua điện thoại về tình hình [ở Hungary]. Họ nói rằng các đồng chí Mikoyan và Suslov đã tham dự cuộc họp của Ủy ban Trung ương [Hungary]. Theo quan điểm của họ, tình hình không quá thảm khốc như các đồng chí Hungary và đại sứ Liên Xô đã miêu tả. Bản thân Budapest ít nhiều cũng bình lặng. Sự kháng cự được giới hạn ở một số mái nhà và ban công nhà. Lực lượng an ninh phản ứng tốt. Người ta có thể mong đợi rằng vào buổi sáng mai sẽ hoàn toàn yên tĩnh. Đại sứ quán Liên Xô được bảo vệ bởi 30 xe tăng.
Trong giới lãnh đạo Hungary, cả trong đảng và trong nhà nước, có một sự thống nhất tuyệt đối về quan điểm. Không nghi ngờ gì về việc Nagy đang hành động một cách can đảm, nhấn mạnh vào mọi cơ hội. Bản thân Gero đã nói với các đồng chí Liên Xô rằng các cuộc biểu tình là nhằm phản đối việc bầu làm Bí thư thứ nhất của ông ấy. Nhưng Nagy đã nhấn mạnh và nhấn mạnh lại rằng những người phản đối ông không bao gồm một thành viên nào của Ủy ban Trung ương. Chỉ một số cá nhân nhất định đã hành xử theo cách đó.
Ở Budapest, khoảng 450 người đã bị bắt. Trả lời câu hỏi của đồng chí Ulbricht về việc liệu có biết ai là người lãnh đạo cuộc nổi dậy hay không, đồng chí Khrushchev nói rằng theo báo cáo thì quân nổi dậy đã đặt trụ sở của họ ở khách sạn Astoria. Điều này đã bị quân đội Liên Xô bắt giữ. Có vẻ như cơ sở để chuẩn bị một cuộc đảo chính là do các nhà văn tổ chức và được các sinh viên ủng hộ. Người dân nói chung đã phản ứng thụ động với mọi thứ, nhưng không có thái độ thù địch với Liên Xô.
......
Nguồn: SUA, Fond 07/16, Svazek 3.