P.5 Sự can thiệp tăng cường: Sự phong tỏa nước Xô Viết. Kolchak tiến quân và bị đè bẹp. Denikin tiến quân và bị đè bẹp. Ngừng chiến ba tháng. Đại hội IX của đảng.

Chương 8

ĐẢNG BÔN-SÊ-VÍCH TRONG CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ TỔ QUỐC 

XÃ HỘI CHỦ NGHĨA SAU CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI

5. Sự can thiệp tăng cường: Sự phong tỏa nước Xô Viết. Kolchak tiến quân và bị đè bẹp. Denikin tiến quân và bị đè bẹp. Ngừng chiến ba tháng. Đại hội IX của đảng.

Sau khi đánh thắng Đức và Áo, các nước Đồng minh quyết định ném những lực lượng quân sự quan trọng đánh nước Xô Viết. Sau khi Đức thất bại và rút quân khỏi Ukraine và Nam Caucasus, Anh, Pháp thay chân Đức, đem hạm đội vào Hắc Hải, đổ bộ vào Odessa và Nam Caucasus. Quân xâm lăng Đồng minh làm chủ trong những miền chúng chiếm đóng; chúng dã man đến cực độ, không ngần ngại giết hàng loạt công nhân và nông dân. Sau khi chiếm Turkestan, chúng đã láo xược bắt hai mươi sáu người bolshevik lãnh đạo miền Baku: các đồng chí Shaumyan, Fioletov, Djaparidze, Malygin, Azizbekov, Korganov và một số nữa giải ra bờ phía Đông biển Caspi, và ở đấy, có bọn xã hội chủ nghĩa – cách mạng giúp sức, chúng đã bắn các đồng chí ấy một cách dã man.

Sau đấy ít lâu, bọn xâm lăng tuyên bố phong tỏa nước Nga. Đường biển và các đường giao thông khác liên lạc với thế giới bên ngoài đều bị cắt đứt.

Thế là nước Xô Viết bị bao vây hầu khắp các phía.

Lúc đó, Đồng minh đặt hy vọng chính vào đố đốc Kolchak, bù nhìn của chúng ở Siberia, đóng ở Omsk. Tên này được phong làm “chấp chính tối cao của nước Nga”. Tất cả bọn phản cách mạng ở Nga đều phục tùng y.

Như vậy, mặt trận phía Đông trở thành mặt trận chính.

Mùa xuân 1919, Kolchak tập hợp một đội quân lớn tiến đến gần sông Volga. Những lực lượng bolshevik tốt nhất được đưa ra chống lại Kolchak, các đoàn viên thanh niên cộng sản và công nhân được động viên ra mặt trận. Tháng Tư 1919, Hồng quân đánh cho Kolchak đại bại. Sau đó trên khắp mặt trận, quân của Kolchak bắt đầu rút lui.

Giữa lúc cuộc tấn công của Hồng quân diễn ra quyết liệt ở mặt trận phía Đông thì Trotsky đề nghị một kế hoạch đáng ngờ: ngừng tiến trước Ural, ngừng đánh đuổi bọn Cossack và chuyển quân đội ở mặt trận miền Đông về mặt trận miền Nam. Trung ương đảng hiểu rõ rằng không thể để miền Ural và miền Siberia ở trong tay bọn Kolchak vì ở đấy, với sự giúp sức của Nhật và Anh, Kolchak có thể hồi phục được sức mạnh và lại tiếp tục tấn công được; Trung ương đảng đã bác kế hoạch ấy của Trotsky và chỉ thị tiếp tục tấn công. Trotsky không  đồng ý với chỉ thị này, xin từ chức. Trung ương bác việc từ chức đó của Trotsky, đồng thời buộc y phải thôi ngay lập tức việc chỉ huy mặt trận phía Đông. Hồng quân tấn công Kolchak mạnh hơn nữa. Hồng quân đánh cho chúng thất bại thêm và giải phóng Ural và Siberia khỏi tay bọn bạch vệ. Ở đó, Hồng quân mạnh mẽ xuất hiện ở hậu phương của bọn bạch vệ.

Mùa hạ 1919, bọn đế quốc giao cho tên tướng Yude-nich, cầm đầu bọn phản cách mạng ở miền tây bắc (các tỉnh miền Baltic, dưới Petrograd), nhiệm vụ đánh lạc hướng Hồng quân ở mặt trận Đông bằng cách tấn công Petrograd. Quân lính đóng ở hai pháo đài gần thành phố này, bị bọn sĩ quan cũ xúi giục đi theo phe phản cách mạng, đã nổi dậy chống chính quyền Xô Viết; trong bộ tham mưu mặt trận này ta phát hiện được một âm mưu phản cách mạng. Quân địch uy hiếp Petrograd. Nhưng nhờ những biện pháp của chính quyền Xô Viết được công nhân và lính thủy góp sức, hai pháo đài phiến loạn đã được giải phóng khỏi bọn bạch vệ, quân đội của Yude-nich bị đánh bật sang Estonia.

Sự thất bại của Yude-nich trước Petrograd làm cho cuộc đấu tranh chống Kolchak dễ dàng hơn. Cuối năm 1919, quân đội của Kolchak hoàn toàn bị đánh tan. Kolchak bị bắt và bị bắn ở Irkutsk theo bản án của ủy ban cách mạng địa phương.
Như vậy là đã thanh toán xong với Kolchak.

Ở Siberia, nhân dân hát bài như sau về Kolchak:

“Áo kiểu Anh.
Gù áo Pháp
Thuốc lá Nhật.
Chấp chính Om (sk).
Áo cũ hỏng,
Gù áo rơi,
Thuốc không còn,
Chấp chính chuồn”.

Thấy Kolchak không làm được như chúng hy vọng, bọn can thiệp thay đổi kế hoạch tấn công nước Cộng hòa Xô Viết. Chúng phải rút quân đổ bộ từ Odessa vì quân lính của bọn can thiệp khi tiếp giáp quân đội của nước Cộng hòa Xô Viết đã được truyền tinh thần cách mạng và bắt đầu nổi dậy chống lại bọn chủ đế quốc. Chẳng hạn, ở Odessa thủy binh Pháp đã nổi dậy dưới sự lãnh đạo của André Marty. Cho nên, sau khi Kolchak bị đánh bại, Đồng minh trông cậy nhiều nhất vào tướng Denikin, đồng lõa của Kornilov và là người tổ chức ra “quân đội tình nguyện”. Lúc ấy Denikin hoạt động chống chính quyền Xô Viết ở miền Nam, trong vùng Kuban. Đồng minh đã tiếp tế cho quân đội của y rất nhiều vũ khí và quân dụng, và phái lên miền Bắc chống chính quyền Xô Viết.

Như vậy lần này mặt trận phía Nam trở thành mặt trận chính.

Denikin bắt đầu cuộc tiến quân chính chống chính quyền Xô Viết vào mùa hạ 1919. Vào giữa tháng Mười, bọn bạch vệ chiếm toàn vùng Ukraine, chiếm Orel, và tiến đến Tula - là nơi cung cấp đạn dược, súng trường và súng máy cho Hồng quân. Bọn bạch vệ tiến đến gần Moskva. Tình hình nước Cộng hòa Xô Viết trở nên rất nghiêm trọng. Đảng báo động và kêu gọi nhân dân kháng chiến. Lenin đề ra khẩu hiệu: “Tất cả mọi người đứng lên đấu tranh chống Denikin!”. Được những người bolshevik cổ vũ, công nhân và nông dân dốc toàn sức ra tiêu diệt quân thù.

Để tổ chức việc đánh bẹp Denikin, Trung ương đảng phái các đồng chí Stalin, Voroshilov, Ordzhonikidze, Budyonny ra mặt trận phía Nam. Trước khi đồng chí Stalin đến, bộ tư lệnh mặt trận phía Nam đã cùng với Trotsky thảo ra một kế hoạch, theo kế hoạch ấy thì đòn chính đánh vào bọn Denikin là từ Tsaritsyn đến Novorossiysk, qua những miền thảo nguyên sông Đông, ở đó, Hồng quân có thể lâm vào tình trạng không có đường sá để đi, phải đi qua các vùng dân Cossack mà phần lớn lúc đó chịu ảnh hưởng của bạch vệ. Đồng chí Stalin nghiêm khắc phê bình kế hoạch ấy và đề nghị với Trung ương đảng kế hoạch của mình đánh Denikin: mũi tấn công chính đi qua Kharkov – Donbass – Rostov. Kế hoạch này bảo đảm cho Hồng quân tiến đánh Denikin được nhanh chóng, vì ở các vùng công nhân và nông dân mà quân ta sẽ đi qua, nhân dân đều có cảm tình rõ ràng với bộ đội. Ngoài ra, ở miền này có mạng lưới đường xe lửa giúp cho việc tiếp tế quân đội được thuận lợi. Cuối cùng, kế hoạch này làm cho có khả năng giải phóng vùng mỏ than Donbass và bảo đảm việc cung cấp nguyên liệu cho Nước Nga cách mạng.

Trung ương đảng chuẩn y kế hoạch của đồng chí Stalin. Vào hạ tuần tháng Mười năm 1919, sau một cuộc chống cự kịch liệt, Denikin bị Hồng quân đánh bại trong những trận quyết định, trước Orel và Voronezh. Denikin rút lui nhanh chóng, và sau đó rút vội về phía Nam, bị Hồng quân truy kích. Đầu năm 1920, toàn bộ Ukraine và Bắc Caucasus được giải phóng khỏi bọn bạch vệ.

Trong khi những trận quyết định diễn ra ở mặt trận phía Nam, bọn đế quốc lại ném quân của Yude-nich đánh vào Petrograd để thu hút lực lượng của ta đi khỏi mặt trận Nam và cứu vãn thế nguy cho quân Denikin. Bọn bạch vệ tiến được đến gần sát thành phố Petrograd. Giai cấp vô sản anh dũng của Petrograd đã đem xương máu ra bảo vệ thành phố đầu tiên của cách mạng. Bao giờ cũng thế, những người cộng sản đều đi tiên phong. Sau những trận chiến đấu quyết liệt, bọn bạch vệ bị đánh tan và bị đuổi ra khỏi biên giới nước Nga, đến Estonia.

Như vậy là cũng đã thanh toán xong với Denikin.

Sau khi Kolchak và Denikin bị đánh bẹp thì có một thời kỳ ngừng chiến ngắn.

Khi bọn đế quốc thấy quân bạch vệ bị đánh tan, sự can thiệp thất bại và chính quyền Xô Viết được củng cố trong cả nước, còn ở Tây Âu thì công nhân ngày càng phẫn nộ đối với chiến tranh can thiệp chống nước Cộng hòa Xô Viết, chúng bèn thay đổi thái độ đối với Nhà nước Xô Viết. Tháng Giêng 1920, Anh, Pháp và Ý quyết định thôi phong tỏa nước Nga Xô Viết.

Đó là một lỗ hổng hết sức quan trọng đã được chọc thủng trong bức tường can thiệp.

Đương nhiên như thế không có nghĩa là Nhà nước Xô Viết đã thanh toán xong với sự can thiệp và cuộc nội chiến. Nguy cơ tấn công từ nước Ba Lan đế quốc chủ nghĩa vẫn còn. Bọn can thiệp chưa hoàn toàn bị đánh đuổi khỏi Viễn Đông, Nam Caucasus và Crimea. Nhưng nước Xô Viết đã có một thời kỳ tạm ngưng chiến, và có thể dành sức lực nhiều hơn vào việc xây dựng kinh tế. Đảng có thể bắt tay vào những vấn đề kinh tế. 

Trong thời nội chiến, rất nhiều công nhân lành nghề phải rời sản xuất vì các công xưởng và nhà máy đóng cửa. Nay đảng trả những công nhân lành nghề ấy về sản xuất để họ làm việc đúng với chuyên môn của họ. Hàng nghìn đảng viên cộng sản được cử đi khôi phục ngành giao thông vận tải, tình hình ngành ấy lúc bấy giờ hết sức khó khăn. Không khôi phục giao thông vận tải thì không thể thực sự nghĩ tới việc khôi phục các ngành công nghiệp chủ yếu được. Công tác lương thực cũng được tăng cường và cải tiến. Việc làm kế hoạch điện khí hóa nước Nga được bắt đầu. Gần năm triệu Hồng quân phải sẵn sàng trong quân ngũ, không thể cho về được vì nguy cơ chiến tranh vẫn còn. Vì thế có những đơn vị Hồng quân biến thành “đội quân lao động”, dùng vào việc xây dựng kinh tế. Hội đồng quốc phòng công nông đổi thành Hội đồng lao động và quốc phòng. Ủy ban kế hoạch Nhà nước được thành lập để giúp hội đồng này làm việc.

Trong hoàn cảnh ấy, cuối tháng Ba 1920, đại hội IX của đảng khai mạc.

Dự đại hội có 554 đại biểu có quyền biểu quyết, thay mặt cho 611.978 đảng viên, và 162 đại biểu tư vấn.

Đại hội xác định những nhiệm vụ kinh tế cấp bách của nước nhà trong các lĩnh vực giao thông vận tải và công nghiệp. Đại hội đặc biệt vạch ra rằng các công đoàn cần phải tham gia việc xây dựng kinh tế.

Đại hội đặc biệt chú trọng vấn đề lập kế hoạch kinh tế thống nhất để nâng trước hết là các ngành giao thông vận tải, khai thác nhiên liệu và luyện kim lên. Trong kế hoạch này, vấn đề điện khí hóa toàn bộ nền kinh tế quốc dân mà Lenin coi là “một chương trình vĩ đại trong 10 – 20 năm”, giữ địa vị chủ yếu. Trên cơ sở ấy sau đó đã dựng lên kế hoạch nổi tiếng GOLERO (kế hoạch của Nhà nước điện khí hóa nước Nga).

Đại hội đã đánh bại nhóm chống đảng “tập trung dân chủ chủ nghĩa” là nhóm đã phản đối chế độ thủ trưởng và chế độ trách nhiệm cá nhân của giám đốc trong công nghiệp, bênh vực “chế độ tập thể” vô hạn và sự vô trách nhiệm trong việc lãnh đạo công nghiệp. Trong nhóm chống đảng đó, Sapronov, Osinsky, V. Smirnov giữ vai trò chính. Ở đại hội, Rykov và Tomsky ủng hộ nhóm này.

#Gấu
#Long