Điện Tín Từ Mao Trạch Đông Gửi Đồng Chí Lưu Thiếu Kỳ, Về Cuộc Gặp Đầu Tiên Với Stalin, 18 tháng Mười hai 1949

 

(Ngày 18 tháng 12 năm 1949)

Đồng chí Lưu Thiếu Kỳ:

Đã nhận được bức điện gửi lúc 4:00 sáng ngày 13 tháng 12.

(1) [Chúng tôi] đã đến Moscow vào lúc 12 giờ sáng ngày 16 và đang ở trong biệt thự của Stalin. [Tôi] đã gặp Nguyên soái Stalin trong hai giờ vào lúc 10 giờ tối [giờ Bắc Kinh]. Thái độ của ông ấy thực sự chân thành. Các vấn đề được đề cập bao gồm khả năng hòa bình, hiệp ước, khoản vay, Đài Loan và việc xuất bản các tác phẩm chọn lọc của tôi. Về phía chúng ta chỉ có mình tôi. Về phía Liên Xô, Molotov, Malenkov, Bulganin và Vyshinsky đã tham gia. Đó là một cuộc thảo luận nhỏ. ShiZhe và Fedorenko làm phiên dịch.

(2) Stalin nói rằng người Mỹ sợ chiến tranh. Người Mỹ yêu cầu các nước khác chiến đấu [thay cho họ], nhưng các nước khác cũng sợ chiến tranh. Theo ông ấy, không có khả năng chiến tranh sẽ bùng nổ, và chúng tôi đồng ý với ý kiến của ông ấy.

(3) Về vấn đề hiệp ước, Stalin nói rằng vì Hiệp định Yalta, chúng ta không nên bác bỏ tính hợp pháp của hiệp ước Trung-Xô cũ. Nếu chúng ta bãi bỏ hiệp ước cũ và ký một hiệp ước mới, tình trạng của Quần đảo Kuril sẽ bị thay đổi và Hoa Kỳ sẽ có cớ để chiếm chúng. Do đó, về vấn đề Liên Xô thuê cảng Lữ Thuận 30 năm, chúng ta không nên thay đổi về hình thức; tuy nhiên, trên thực tế, Liên Xô sẽ rút quân khỏi Lữ Thuận và sẽ để quân đội Trung Quốc chiếm đóng. Tôi bày tỏ rằng việc rút quân [Liên Xô khỏi Lữ Thuận] quá sớm sẽ tạo ra những điều kiện bất lợi cho chúng ta. Ông ấy trả lời rằng việc Liên Xô rút quân [khỏi Lữ Thuận] không có nghĩa là Liên Xô sẽ đứng khoanh tay [trong một cuộc khủng hoảng]; thay vào đó, có thể tìm cách để Trung Quốc sẽ không phải là người đầu tiên chịu thiệt. Ý kiến của ông ấy là chúng ta có thể ký một tuyên bố, sẽ giải quyết vấn đề Lữ Thuận theo những ý tưởng đã nêu ở trên, và bằng cách đó, Trung Quốc cũng sẽ có được vốn chính trị . Tôi nói rằng chúng ta cần phải duy trì tính hợp pháp của hiệp định Yalta. Tuy nhiên, dư luận ở Trung Quốc tin rằng vì hiệp ước cũ được Quốc dân đảng (GMD) ký, nên nó đã mất đi cơ sở khi GMD sụp đổ. Ông ấy trả lời rằng hiệp ước cũ cần được sửa đổi và việc sửa đổi này nhất thiết phải thực chất, nhưng sẽ không xảy ra cho đến hai năm nữa.

(4) Stalin nói rằng không cần thiết Bộ trưởng Ngoại giao [Chu Ân Lai] phải bay đến đây chỉ để ký một tuyên bố. Tôi nói với ông ấy rằng tôi muốn xem xét liệu các hiệp định vay, hàng không và thương mại có được ký cùng lúc hay không, và nếu có, Thủ tướng Chu Ân Lai nên đến Moscow.

(5) Để quyết định liệu Chu Ân Lai có nên đến hay không, [tôi] yêu cầu đồng chí và Chu Ân Lai thảo luận, và triệu tập các đồng chí trong Bộ Chính trị để thảo luận thêm, về khả năng và sự cần thiết ký kết một hiệp định thương mại đơn giản (sẽ bao gồm Tân Cương) quy định số lượng và loại hàng hóa sẽ được trao đổi hàng năm. Đồng thời, [tôi] hy vọng đồng chí sẽ đưa ra ý kiến về hiệp ước đã đề cập ở trên càng sớm càng tốt.

Mao Trạch Đông Ngày 18 tháng 12 [1949]

Chinese Communist Party Central Archives 1949, 1-1: 672/696.