Điện tín gửi Stalin, 23 tháng Năm 1949
Gửi đồng chí Filippov [Stalin]
Báo cáo: Vào ngày 22 tháng 5, Bộ Chính trị dưới sự chủ trì của đồng chí Mao Trạch Đông tiếp tục thảo luận về trung tâm kinh tế tương lai. Các đề xuất của tôi đã được chấp nhận:
Trước mắt, chỉ xem xét cơ cấu của bộ máy trung tâm kinh tế, và xem xét riêng cơ cấu của các bộ-ban, đồng thời đề nghị những người đứng đầu các bộ phát triển cơ cấu của bộ và trình lên Ban Chấp hành Trung ương để thảo luận và phê duyệt.
Cơ cấu của trung tâm kinh tế và các bộ có thể được coi là dự thảo để có cơ hội tham khảo ý kiến của các cán bộ lãnh đạo các bộ và các nhân vật dân chủ, và chỉ sau đó mới chính thức phê duyệt.
Sau khi xem xét cơ cấu, đồng chí Mao Trạch Đông đã tóm tắt thông tin về hai vấn đề:
Về diễn biến các hoạt động quân sự:
Đồng chí Mao Trạch Đông cho biết, các hoạt động đang diễn ra thành công, lực lượng Quân Giải phóng Nhân dân không gặp phải sự kháng cự nghiêm trọng nào.
Liên quan đến các hành động quân sự thành công, Phó Tổng thống Lý Tông Nhân và Tướng Bạch Sùng Hy đã nối lại nỗ lực bắt đầu đàm phán với chúng ta về việc chấm dứt các hành động quân sự và giải quyết các vấn đề về phạm vi ảnh hưởng bằng các biện pháp hòa bình.
Đồng chí Mao Trạch Đông nói: "Chúng ta sẽ duy trì liên lạc vô tuyến với những người này để tạo ảo tưởng cho phe Bạch Sùng Hy rằng có thể giải quyết vấn đề bằng biện pháp hòa bình, và để ông ta không di chuyển lực lượng của mình về phía Nam và xa hơn nữa, như ông ta đã dự định, đến Đông Dương. Nếu chúng ta thành công trong việc này, chúng ta sẽ bao vây và tiêu diệt lực lượng của ông ta."
Chúng ta không có ý định tiến hành bất kỳ cuộc đàm phán nào về giải pháp hòa bình cho vấn đề này với họ (Lý Tông Nhân và Bạch Sùng Hy). "Nếu ông ta đi đến Đông Dương, chúng ta sẽ có cớ để xâm nhập Đông Dương và tiêu diệt cả ông ta và các lực lượng phản động khác ở đó."
Mao Trạch Đông cho biết thêm, hai quân đoàn của Lâm Bưu, đang đối phó với lực lượng của Bạch Sùng Hy, đã vượt sông Dương Tử thành công và đang nhanh chóng tiến về phía Nam, và đến ngày 15 tháng 6, sáu quân đoàn khác sẽ vượt sông Dương Tử. Lực lượng chủ lực này của Lâm Bưu sẽ truy đuổi lực lượng của Bạch Sùng Hy cho đến khi tiêu diệt hoàn toàn.
Ông cũng thông báo rằng Thượng Hải đã bị lực lượng PLA bao vây, và vào ngày 27 tháng 5, một cuộc tấn công vào thành phố sẽ được tiến hành. Có vẻ như Thượng Hải sẽ không đầu hàng mà chiến đấu, như đã giả định trước đó. 22 sư đoàn với tổng số 150.000 binh sĩ đang tập trung tại đây, cùng với toàn bộ hải quân và không quân. Các công trình phòng thủ lớn đã được xây dựng, rất nhiều pháo binh và súng cối đã được tập trung. Tưởng Giới Thạch đích thân chỉ huy phòng thủ Thượng Hải, ông ta đang ở trên một con tàu và tham vấn với các cố vấn Mỹ.
Người Anh đã tăng cường hạm đội quân sự của họ gần Thượng Hải bằng các tàu chiến từ Singapore. Hai tàu chiến Anh đã tham gia cùng với hạm đội Quốc dân Đảng trong các hành động quân sự chống lại lực lượng PLA. Hỏa lực pháo binh của ba tàu Quốc dân Đảng và hai tàu Anh đã chọc thủng vị trí của hai đại đội PLA, gây ra tổn thất lớn. Về vấn đề này, đồng chí Mao Trạch Đông nói, chúng ta đã ra lệnh bắn mà không cảnh báo vào bất kỳ tàu nước ngoài nào, kể cả tàu phi quân sự, đi trên sông Dương Tử mà không có sự cho phép của chúng ta trong khu vực tác chiến và dọc theo toàn bộ con sông.
Về cuộc gặp gỡ và trò chuyện của đại diện ĐCSTQ với Đại sứ Mỹ John Leighton Stuart:
Cuộc gặp diễn ra tại Nam Kinh vào đầu tháng 5 giữa đại diện ĐCSTQ Hoàng Hoa và Đại sứ Mỹ Stuart.
Đồng chí Mao Trạch Đông cho biết đã có sự trao đổi ý kiến về ba vấn đề:
Về việc chính phủ Mỹ hỗ trợ chế độ Tưởng Giới Thạch/Quốc dân Đảng;
Về việc rút quân Mỹ khỏi Trung Quốc;
Về việc thành lập một chính phủ liên hiệp.
Mao Trạch Đông nói rằng Stuart đã bày tỏ ý kiến rằng họ - người Mỹ - hiện đã ngừng hỗ trợ chế độ Quốc dân Đảng, và bằng chứng cho điều đó là việc đại sứ quán Mỹ do ông ta đứng đầu vẫn ở lại Nam Kinh; các đại sứ quán Anh, Pháp và các nước khác đã làm theo.
Về lực lượng Mỹ ở Trung Quốc, ông ta nói rằng ngay khi các trung đoàn của Quân Giải phóng Nhân dân tiến vào các thành phố (Thanh Đảo, Thượng Hải), người Mỹ sẽ sơ tán lực lượng và hải quân của họ.
Stuart yêu cầu xem xét hoàn cảnh có 200 triệu đô la tài sản của Mỹ ở Thượng Hải, và để bảo vệ nó, chính phủ Mỹ duy trì các tàu chiến và một số đơn vị lực lượng ở Thượng Hải.
Stuart bày tỏ mong muốn chính phủ liên hiệp tương lai sẽ đại diện cho tất cả các thành phần dân chủ của đất nước càng rộng rãi càng tốt.
Sau khi thành lập chính phủ liên hiệp, chính phủ này phải được toàn dân ủng hộ, Stuart nói, và sẽ được công nhận và các quan hệ ngoại giao sẽ được thiết lập với nó.
Stuart thông báo rằng ông ta dự định sẽ đến Mỹ vào tháng Bảy và sự ra đi của ông ta liên quan đến tình hình ở Trung Quốc.
Về cuộc trò chuyện với Stuart, Mao Trạch Đông nói rằng những tuyên bố của Stuart mâu thuẫn với hành động của Tướng Douglas MacArthur, người gần đây đã đổ bộ hai đại đội lính Mỹ ở Thanh Đảo, và cũng đang tăng cường hải quân ở Thượng Hải. "Hoặc là Stuart nói dối, hoặc là quân đội (MacArthur) không quan tâm đến những gì Bộ Ngoại giao nói."
Stuart cũng đã nói dối, đồng chí Mao Trạch Đông nói, [bằng cách nói rằng] người Mỹ được cho là đã ngừng hỗ trợ chế độ Quốc dân Đảng. "Chúng ta biết điều ngược lại, rằng sự hỗ trợ này vẫn tiếp tục một cách tích cực."
Về việc Stuart nhắc đến việc các đại sứ quán Mỹ và các nước khác vẫn ở lại Nam Kinh, điều này một lần nữa không có lợi cho chúng ta. "Chúng ta sẽ vui mừng nếu tất cả các đại sứ quán của các nước tư bản rời khỏi Trung Quốc."
Số 492 Kovalev, 23/5