Điện tín gửi đến Stalin, 26 tháng Mười 1949
Tôi xin báo cáo cho đồng chí bức thư của đồng chí MAO TRẠCH ĐÔNG và báo cáo đính kèm:
“Kính gửi đồng chí FILIPPOV!
Tôi xin gửi cho đồng chí bản báo cáo đầu tiên về việc các đơn vị tiên phong của Quân Giải phóng Nhân dân đã tiến vào TÂN CƯƠNG.
Bản báo cáo này được gửi từ HAMI vào ngày 18 tháng 10 bởi Tư lệnh Quân đoàn 2 thuộc Quân đoàn 1 CQP [Quân Giải phóng Nhân dân] và chính ủy. Vào thời điểm đó, quân đội của chúng ta vẫn chỉ mới đến HAMI, TURPAN, và SHANSHAN.
Ngày 20 tháng 10, quân ta đã đến URUMQI và YANQI.
MAO TRẠCH ĐÔNG, ngày 25 tháng 10 năm 1949”.
“Ngày 12 tháng 10, quân đội của chúng ta đã phát động hoạt động dọc theo tuyến JIUQUAN-YUMEN-ANXI và vào ngày 18 tháng 10, Trung đoàn 12 thuộc Sư đoàn 4 của quân đội chúng ta đã tiến vào thành phố TURPAN. Trung đoàn 10 và bộ chỉ huy sư đoàn đang ở SHANSHAN. Một phần của Trung đoàn 11 đang di chuyển đến SHANSHAN, và một phần vẫn ở HAMI như trước. Bộ chỉ huy Quân đoàn, bộ chỉ huy Sư đoàn 5, và các Trung đoàn 14 và 15 vẫn ở HAMI như trước.
Dưới đây chúng tôi gửi báo cáo tổng thể về tình hình quân đội của chúng ta đã tiến vào TÂN CƯƠNG:
Việc quân đội của chúng ta tiến vào TÂN CƯƠNG đã được người dân các dân tộc ở TÂN CƯƠNG nồng nhiệt chào đón.
Ngày 13 tháng 10, khi các đơn vị tiên phong của chúng ta di chuyển theo hướng HAMI, đại diện các giới của HAMI và đại diện các dân tộc đã rời đi để chào đón họ tại XINZHUANGZI (10 km từ HAMI): vào ngày 14 tháng 10 họ lại đến khu vực này để chào đón quân đội.
Ngày 15 tháng 10, Trung đoàn 12 đến QIJIAOJING, và quần chúng chào đón.
Ngày 16 tháng 10, Trung đoàn này đến SHANSHAN. Cảnh sát trưởng quận SHANSHAN và người dân muốn chào đón Quân Giải phóng Nhân dân. Cảnh sát trưởng quận đã bị các phần tử phản động giết chết, nhưng mặc dù vậy quần chúng nhân dân vẫn chào đón Quân Giải phóng Nhân dân như trước.
Ngày 17 tháng 10, sau nửa đêm, Trung đoàn 12 bắt đầu di chuyển theo hướng TURPAN, và cảnh sát trưởng quận cùng quần chúng vẫn chào đón Quân Giải phóng Nhân dân vào lúc nửa đêm. Khi Quân Giải phóng Nhân dân đến đó, người dân cũng nồng nhiệt chào đón.
Mọi người đều nói: “Rất lâu rồi chúng tôi đã hy vọng nhìn thấy Quân Giải phóng Nhân dân, cuối cùng chúng tôi đã thấy và vô cùng hạnh phúc”.
Ở những vùng mà Quân Giải phóng Nhân dân chưa đến, người dân đang yêu cầu Quân Giải phóng Nhân dân đến. Quần chúng nhân dân HAMI yêu cầu Quân Giải phóng Nhân dân đến mọi ngóc ngách của TÂN CƯƠNG. Chỉ ở những vùng có Quân Giải phóng Nhân dân đến, tính mạng và tài sản của người dân mới được đảm bảo.
Người Uyghur và Kazakh đã nhất trí tuyên bố: với sự xuất hiện của Quân Giải phóng Nhân dân, chúng ta sẽ từ bóng tối đến ánh sáng, từ áp bức đến tự do. Người dân tất cả các vùng đã nhanh chóng mang cừu làm quà tặng cho Quân Giải phóng Nhân dân; người dân bày tỏ sự không hài lòng nếu quà tặng không được chấp nhận.
Khi chúng ta tiến vào TÂN CƯƠNG, chúng ta thấy các đơn vị ở TÂN CƯƠNG đã nổi dậy.
Điều này được thể hiện qua ba phiên bản;
Các tổ chức của các phần tử phản động và các đơn vị tuyên truyền của Quốc dân Đảng đã tham gia đốt phá ngay cả trước khi Quân Giải phóng Nhân dân đến. Ví dụ, HAMI đã bị cướp phá và 50 ngôi nhà (227 phòng) đã bị đốt cháy. Những sự cố này đã chấm dứt sau khi Quân Giải phóng Nhân dân đến.
Khi Quân Giải phóng Nhân dân tiến vào, các tổ chức của các phần tử phản động và các đơn vị tuyên truyền của Quốc dân Đảng đã giết người, phóng hỏa, và tham gia cướp bóc.
Ví dụ, ở SHANSHAN, các đơn vị Quốc dân Đảng (tiểu đoàn 3 của Trung đoàn 654 thuộc Lữ đoàn 65) đã giết cảnh sát trưởng quận và một số người dân đã ra đón Quân Giải phóng Nhân dân. Tiểu đoàn này đã đốt hai ngôi nhà, cướp bóc thành phố trong một giờ rưỡi, và thậm chí cả vùng YANGJIA ở phía bắc thành phố, và cố gắng trì hoãn sự tiến công của Quân Giải phóng Nhân dân.
Sau cuộc nổi dậy, các đơn vị nổi dậy đã hoàn toàn duy trì trật tự ở cấp địa phương; tính mạng và tài sản của người dân được bảo vệ. Ví dụ, các đơn vị của WANG CHUANDUO (Lữ đoàn 178 ở ZHENXI). Người dân rất ghét hai đơn vị đầu tiên và yêu cầu Quân Giải phóng Nhân dân trục xuất họ khỏi TÂN CƯƠNG (HAMI) nhanh hơn, hoặc trừng phạt nghiêm khắc [họ] (SHANSHAN). Người dân bày tỏ sự đồng cảm với đơn vị sau. Chúng tôi đã có lập trường khác nhau đối với ba đơn vị này và đi theo một hướng khác.
Đối với các đơn vị đầu tiên, chúng tôi hoan nghênh cuộc nổi dậy của họ. Chúng tôi đang chiến đấu chống lại hành vi cướp bóc và đốt phá của họ. Vì khi Quân Giải phóng Nhân dân đến, họ đã ngừng cướp bóc và đốt phá, chúng tôi sẽ thực hiện chính sách thống nhất như trước, đồng thời chúng tôi không nới lỏng kiểm soát và chúng tôi đang tiến hành cuộc đấu tranh cần thiết để bảo vệ lợi ích của nhân dân.
Đối với những người thứ hai, chúng tôi đang thực hiện chính sách trấn áp mạnh mẽ, chúng tôi đang bắt giữ những tên tội phạm, giao chúng cho tòa án nhân dân và gửi [chúng] đi trừng phạt ở URUMQI, giải giáp các đơn vị tội phạm và giao chúng cho các cơ quan cấp cao hơn để xét xử; chúng tôi đang bắn một số tên tội phạm quan trọng nhất, và tiến hành giáo dục đa số binh lính và người dân.
Sau khi TÂN CƯƠNG được giải phóng hòa bình, các vụ cháy và cướp bóc tiếp tục xảy ra ở HAMI, YANQI, JINGHUA, SUILAI, TURPAN, SHANSHAN, và AKSU. Đã cho thấy rằng đây không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Các hành vi cá nhân cho thấy chúng là các hành động phản cách mạng có kế hoạch, có tổ chức và chuẩn bị.
Như chúng tôi đã tìm hiểu, YE [Cheng], MA [Chengxiang], và LU [Shuren] kiên quyết chiến đấu với Quân Giải phóng Nhân dân đến cùng, và trong trường hợp thất bại sẽ thực hiện chính sách cướp bóc, phóng hỏa và giết người, để không cho Quân Giải phóng Nhân dân chiếm TÂN CƯƠNG mà không cần chiến đấu, và không để TÂN CƯƠNG rơi vào tay Quân Giải phóng Nhân dân trừ khi trong đống đổ nát.
Sau khi YE, MA, và LUO buộc phải bỏ chạy, phần lớn điệp viên cũng bỏ chạy theo. Nhưng như trước đây, vẫn còn nhiều điệp viên ở TÂN CƯƠNG. Sau khi giải phóng hòa bình, họ tiếp tục thực hiện chính sách của YE, MA, và LUO, một chính sách cướp bóc, phóng hỏa và giết người. Do đó, chúng tôi đề xuất tăng cường cảnh giác, không lơ là trong cuộc chiến chống lại các phần tử của mạng lưới tình báo và phản động. Việc thanh lý các phần tử của mạng lưới tình báo và phản động là điều kiện chính để đảm bảo chiến thắng trong việc giải phóng hòa bình TÂN CƯƠNG. Chúng tôi đã có kinh nghiệm này sau khi tiến vào TÂN CƯƠNG.
Vấn đề dân tộc ở TÂN CƯƠNG, mặc dù rất phức tạp, nhưng với chính sách dân tộc hiện tại của Đảng, chúng tôi hoàn toàn tin tưởng rằng chúng tôi sẽ tập hợp tất cả các dân tộc của TÂN CƯƠNG trong cuộc đấu tranh để xây dựng một TÂN CƯƠNG Mới. Khi chúng tôi tuyên truyền về chính sách dân tộc mới của Đảng – sự bình đẳng giữa các dân tộc, củng cố, tình hữu nghị, tương trợ, tự do tín ngưỡng, và tôn trọng phong tục tập quán của các dân tộc thiểu số, bảo vệ lợi ích của các dân tộc thiểu số, tất cả các nhóm dân tộc khi nghe điều này đều vô cùng vui mừng và bày tỏ sự thích thú.
Kỷ luật của các đơn vị chúng tôi nhận được sự tán thành của quần chúng nhân dân, vì một mặt quân đội Quốc dân Đảng ăn cắp, giết người và đốt phá, mặt khác, Quân Giải phóng Nhân dân bảo vệ tính mạng và tài sản của thành phố, và ngăn chặn các vụ cướp bóc và giết người, dập tắt các vụ cháy, và thực hiện một phong trào tiết kiệm lương thực (mỗi người sẽ tiết kiệm hai liang ngũ cốc mỗi ngày trong một tuần), và thu gom thịt để cứu trợ người dân bị nạn. Quần chúng vô cùng biết ơn.
Hiện tại, chỉ có một trưởng ban hậu cần của Trung đoàn 15 đã thể hiện kỷ luật kém; anh ta đã đánh một người Duy Ngô Nhĩ khi mua thức ăn (anh ta không hiểu ngôn ngữ). Họ đang tìm kiếm người Duy Ngô Nhĩ này ngay bây giờ để viên sĩ quan này xin lỗi anh ta. Ngoài ra, công tác giáo dục về vấn đề này đang được tiến hành trong các đơn vị.
18 tháng 10 năm 1949 12:00
QUÁCH BẰNG,
Chỉ huy Quân đoàn 2 thuộc Tập đoàn quân 1 Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Chính ủy
VƯƠNG ÂN MẬU”.
Số 241 KOVALEV, ngày 25 tháng 10