Hoạt động gián điệp nước ngoài ở vùng Viễn Đông Liên Xô, I.Volodin

 

Hoạt động gián điệp và phá hoại của các cơ quan tình báo nước ngoài trên lãnh thổ Liên Xô là một phần không thể thiếu trong toàn bộ hệ thống chuẩn bị cho chiến tranh xâm lược. Hoạt động này đặc biệt được triển khai rộng rãi ở vùng Viễn Đông Liên Xô, nơi trực tiếp trở thành mục tiêu thèm muốn của các nhà đế quốc Nhật Bản.

Trong thời gian gần đây, các cơ quan an ninh quốc gia, các đơn vị bảo vệ biên giới và người dân Liên Xô đã bắt giữ một số lượng lớn gián điệp và phá hoại viên được đưa từ nước ngoài vào, đồng thời loại bỏ toàn bộ các băng nhóm vũ trang đã vượt biên giới của chúng ta theo chỉ thị của các cơ quan tình báo nước ngoài.

Nhiệm vụ chính của hoạt động gián điệp nước ngoài ở vùng Viễn Đông Liên Xô là thu thập dữ liệu và tài liệu mật về OKDVA (Tập đoàn quân Đặc biệt Cờ đỏ Viễn Đông) và Hạm đội Thái Bình Dương, về đường sắt và các tuyến đường giao thông khác, về các doanh nghiệp công nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp có ý nghĩa quốc phòng, về các khu vực kiên cố và mạng lưới sân bay.

Ngoài công tác gián điệp, tình báo nước ngoài còn chuẩn bị rộng rãi để thực hiện các hành động phá hoại khi bắt đầu các hoạt động quân sự, và đôi khi cả trong thời bình. Trong đó, đường sắt được đặc biệt chú ý do tầm quan trọng quốc phòng của chúng ở vùng Viễn Đông Liên Xô.

Ngay trong thời bình, tình báo nước ngoài đã tiến hành kiểm tra các đội ngũ phá hoại viên của mình thông qua công việc thực tế. Điều này được chứng minh rõ ràng qua lời khai của các thành viên các nhóm phá hoại và khủng bố bị bắt giữ trên lãnh thổ Liên Xô, bao gồm cả lời khai của các thành viên của băng nhóm phá hoại lớn gồm 30 người bị tiêu diệt vào tháng 8 năm ngoái, được đưa từ Mãn Châu Lý. Tình báo nước ngoài đã chuẩn bị kỹ lưỡng và trang bị vũ khí mạnh mẽ cho băng nhóm này. Nó được thành lập hoàn toàn từ những người Bạch vệ ở Cáp Nhĩ Tân và có nhiệm vụ chính là tổ chức các vụ nổ cầu đường sắt, phá hủy đường sắt và phương tiện liên lạc nhằm gây tai nạn tàu hỏa, đốt phá kho bãi và các công trình mới xây dựng, và thực hiện các hành động khủng bố chống lại các cán bộ Đảng và Xô viết có trách nhiệm. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, một phần băng nhóm này phải quay trở lại Mãn Châu Lý. Phần còn lại của băng nhóm được giao nhiệm vụ: sử dụng các phần tử phản cách mạng trên lãnh thổ Liên Xô để tạo ra một mạng lưới các nhóm phá hoại trong thời chiến.

Được biết, hiện nay các cơ quan tình báo nước ngoài đang thành lập các đơn vị đặc biệt tại nhiều địa điểm khác nhau, được dành cho các hoạt động phá hoại trên lãnh thổ vùng Viễn Đông Liên Xô trong thời kỳ tiền chiến và chiến tranh. Để huấn luyện và kiểm tra các băng nhóm tội phạm này, việc đưa các nhóm và đơn vị riêng lẻ vào lãnh thổ Liên Xô đã được thực hiện một cách có hệ thống.

Một đặc điểm nổi bật của tình báo Nhật Bản ở Viễn Đông là sự phân nhánh đặc biệt rộng lớn và số lượng lớn các cơ quan thực hiện nó. Hầu hết các Bộ đều có các bộ phận đặc biệt phụ trách thu thập thông tin ở các nước khác về các vấn đề mà họ quan tâm. Về mặt hình thức, mỗi cơ quan thông tin này đều độc lập với nhau, nhưng trên thực tế, hoạt động của chúng được chỉ đạo bởi các bộ phận tình báo của Bộ Tổng tham mưu Lục quân và Hải quân. Hoạt động của các cơ quan tình báo này mở rộng ra một số quốc gia. Những nỗ lực chính được hướng vào các quốc gia Thái Bình Dương và các quốc gia có lợi ích lớn ở Thái Bình Dương (Anh, Mỹ). Ở đây, hoạt động gián điệp được thực hiện cả theo tuyến của bộ phận tình báo Bộ Tổng tham mưu Hải quân và Lục quân. Công tác gián điệp chống lại Trung Quốc và Liên Xô chủ yếu được thực hiện bởi bộ phận tình báo Bộ Tổng tham mưu Lục quân.

Các chi nhánh lớn nhất của tình báo này nằm ở: Triều Tiên – bộ phận tình báo của Bộ chỉ huy quân đội Triều Tiên, ở Mãn Châu Lý – bộ phận tình báo của Bộ chỉ huy quân đội Kwantung và bộ phận tình báo của Bộ chỉ huy quân đội Nhật Bản ở Bắc Trung Quốc (Thiên Tân), thực hiện hoạt động tình báo chống lại Liên Xô và Trung Quốc. Dưới sự lãnh đạo của họ, các phái bộ quân sự đặt tại các thành phố khác nhau của Trung Quốc, Mãn Châu Lý và Nội Mông Cổ thực hiện công tác tình báo. Các phái bộ quân sự được biên chế bởi đội ngũ sĩ quan tinh nhuệ do các sĩ quan Bộ Tổng tham mưu đứng đầu. Một tuyến tình báo đặc biệt, được chỉ đạo bởi các phái bộ quân sự, là các cơ quan tình báo của các cơ quan hiến binh và các đơn vị bảo vệ biên giới trên biên giới Xô-Mãn và Triều Tiên.

Các gián điệp, phá hoại viên và khủng bố được đưa bất hợp pháp vào lãnh thổ Viễn Đông Liên Xô bởi các cơ quan tình báo nước ngoài, được tuyển mộ từ những người Bạch vệ Nga, các phần tử bị loại khỏi giai cấp và các phần tử tham nhũng của dân bản địa Mãn Châu Lý và Triều Tiên, và những kẻ buôn lậu và trinh sát chuyên nghiệp. Các đặc vụ nước ngoài xâm nhập vào lãnh thổ Liên Xô thường trải qua quá trình chuẩn bị và hướng dẫn kỹ lưỡng dưới sự chỉ đạo của các sĩ quan tình báo có trình độ. Với mục đích này, tại một số địa điểm có các khóa học bí mật đặc biệt, nơi các điệp viên được tuyển mộ được đào tạo cả cá nhân và theo nhóm 3-5 người.

Trong công việc của mình, các điệp viên nước ngoài ở vùng Viễn Đông Liên Xô sử dụng mọi thủ đoạn và phương pháp ngụy trang. Ngay cả trước khi vượt biên giới, họ đã được cung cấp các tài liệu Liên Xô giả mạo (hộ chiếu, thẻ công đoàn, giấy tờ của các cơ quan Liên Xô, giấy tờ công tác, v.v.), tiền tệ Liên Xô, quần áo, bao gồm cả quân phục Hồng quân. Các điệp viên ngụy trang thành người dân của khu vực mà họ phải thực hiện công việc gián điệp theo nhiệm vụ của cấp trên. Trong đó, tình báo tính đến thành phần dân tộc của từng khu vực cụ thể trên lãnh thổ của chúng ta và theo đó gửi các điệp viên mang quốc tịch Triều Tiên, Trung Quốc hoặc người Bạch vệ Nga.

Khi khảo sát các khu vực đóng quân, sân bay, doanh nghiệp công nghiệp và tình trạng đường sá, các điệp viên thu thập thông tin cần thiết bằng cách quan sát bên ngoài. Khi đi lại bằng đường sắt, đến các địa điểm công cộng (nhà ga, nhà hát, rạp chiếu phim, nhà ăn, quán bia, v.v.), họ nghe trộm và moi móc thông tin mà họ quan tâm, thiết lập các mối quan hệ cần thiết và lợi dụng sự lắm mồm của một số công dân Liên Xô, những người do tính chất công việc của họ mà biết thông tin cấu thành bí mật quốc gia.

Cùng với những hình thức tình báo "thô sơ" này, các điệp viên nước ngoài đặc biệt chú ý đến việc cài cắm người của mình vào các tổ chức và doanh nghiệp có ý nghĩa quốc phòng, cũng như vào đường sắt nhằm mục đích thành lập các nhóm gián điệp, phá hoại và phá hoại trong các tổ chức và doanh nghiệp này. Với mục đích này, các cán bộ gián điệp nước ngoài được đào tạo đặc biệt được gửi đến lãnh thổ của chúng ta. Họ được giao nhiệm vụ tìm việc làm trong các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và nông trang tập thể để hợp pháp hóa bản thân một cách vững chắc. Với mục đích này, họ thường cố gắng thâm nhập vào các tổ chức công cộng khác nhau, vào Đoàn thanh niên Cộng sản và vào Đảng. Sau khi giành được lòng tin và nghiên cứu tình hình địa phương, các điệp viên này tìm kiếm các phần tử thù địch với chính quyền Xô viết và dần dần tuyển mộ họ cho công việc gián điệp, phá hoại hoặc phá hoại. Rõ ràng, những người Trotskyist và những kẻ hai mặt khác đã trở thành một "món hời" trực tiếp cho tình báo nước ngoài.

Đã xác định rằng tình báo nước ngoài đang hoạt động để tạo ra hai loại cơ sở gián điệp (nhóm thường trú) ở Viễn Đông:

a) Các cơ sở gián điệp hoạt động tích cực trong thời bình để thu thập các tài liệu mật có ý nghĩa quốc phòng và chuyển chúng qua các điệp viên liên lạc cho các cơ quan tình báo nước ngoài. Với mục đích này, các điệp viên có quyền truy cập vào các tài liệu này sẽ chụp ảnh hoặc sao chép chúng, hoặc tổ chức đánh cắp tài liệu. Họ cũng thu thập thông tin mật bằng cách thường xuyên theo dõi các đối tượng quan trọng nhất mà tình báo nước ngoài quan tâm.

b) Loại cơ sở gián điệp khác có nhiệm vụ, không phát triển hoạt động tình báo tích cực trong thời bình, mà giữ gìn cán bộ của mình và sẵn sàng cho hoạt động tích cực trong thời kỳ tiền chiến và trong thời chiến. Trong thời bình, các loại cơ sở gián điệp này định kỳ chỉ thực hiện các nhiệm vụ tình báo không liên quan đến nguy cơ thất bại nghiêm trọng.

Các vụ án gián điệp đã chỉ ra rằng rất thường xuyên con người, do tính ba hoa và thiếu kỷ luật của mình, trở thành đồng phạm không tự nguyện của kẻ thù, kẻ đã lợi dụng sự cả tin và thiển cận không đúng chỗ của họ. Chỉ vì thiếu cảnh giác của Bolshevik mới giải thích được việc kẻ thù thường thành công trong việc thực hiện hành động đê hèn của mình trong một thời gian dài. Cuộc chiến chống lại gián điệp, phá hoại viên và phá hoại viên không chỉ là việc của các cơ quan nhà nước chuyên trách mà còn là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi công dân Liên Xô.

Việc nông dân tập thể, phụ nữ nông dân tập thể và thậm chí cả những người tiên phong nhiều lần bắt giữ các điệp viên nước ngoài ở khu vực biên giới là những ví dụ tuyệt vời về sự cảnh giác, những ví dụ về cách một công dân Liên Xô có thể và nên chiến đấu với hoạt động gián điệp nước ngoài.

"Pravda" ngày 23 tháng 4 năm 1937