Ghi chú Phiên họp Bộ Chính trị Liên Xô 28/10/1956
Ghi chú Phiên họp Bộ Chính trị Liên Xô 28/10/1956
Những người tham gia: Voroshilov, Bulganin, Kaganovich, Malenkov, Molotov, Saburov, Khrushchev, Brezhnev, Zhukov, Shvernik, Shepilov, Furtseva, Pospelov, Zorin.
Khrushchev - vấn đề đang trở nên phức tạp hơn. Họ đang lên kế hoạch cho một cuộc nổi dậy mới. Kadar đang nghiêng về việc tổ chức các cuộc đàm phán với các phe nổi dậy. Các công nhân đang ủng hộ cuộc nổi dậy.
Zhukov - Họ [Chính phủ Hungari] sẽ kiềm chế không dập tắt một trong những trung tâm kháng chiến. Một lệnh được đưa ra không cho phép biểu tình. Họ đang phong tỏa đường ray xe lửa ở một số địa phương. Ở Debrecen, quyền lực đã được chuyển cho quân đội của chúng ta.
Khrushchev - Tình hình thật phức tạp. Suslov sẽ bay trở lại Moscow. Họ [Bộ chính trị Hungari] đề xuất rằng Hegedus bị loại khỏi (4 ủng hộ và 6 chống lại). Cuộc họp toàn thể đang diễn ra ngay bây giờ.
Voroshilov - Mikoyan và Suslov đang cư xử bình tĩnh, nhưng không được thông báo nhiều thông tin. Chúng ta đang ở trong một tình huống tồi tệ. Chúng ta phải vạch ra đường lối riêng của mình và đưa một nhóm người Hungary nắm lấy chính phủ. Mikoyan không thể thực hiện công việc này. Những gì chúng ta dự định làm (để cử một nhóm đồng chí) bây giờ phải được thực hiện. Chúng ta không nên rút quân - chúng ta phải hành động một cách dứt khoát. Nagy cần phải bị loại bỏ.
Molotov - mọi thứ đang trở nên tồi tệ. Tình hình đã trở nên xấu đi, và nó đang dần tiến tới chỗ làm chúng ta thất bại. Nagy thực sự đang chống lại chúng ta, đang cư xử lệch lạc. Nó phải được điều chỉnh và nằm trong giới hạn mà chúng ta sẽ cho phép nhượng bộ. Điều này liên quan đến thành phần của chính phủ và Ban lãnh đạo. Họ đang loại trừ Hegedus, và điều này có nghĩa là họ không còn quan tâm đến chúng ta nữa. Điều tối thiểu nhất là tình bạn với Liên Xô và sự hỗ trợ của quân đội chúng ta. Mikoyan đang trấn an họ. Nếu họ không đồng ý, chúng ta phải xem xét quân đội nên làm gì.
Kaganovich - một cuộc phản cách mạng đang được tiến hành. Sự lưỡng lự của những người Cộng sản Hungary. Kadar nên có những nhượng bộ nhất định đối với công nhân và nông dân để vô hiệu hóa phong trào. Cần có hành động quyết đoán để chống lại các trung tâm của phe nổi dậy; chúng ta không thể rút lui.
Bulganin - Đảng Hungari đang hoạt động bình thường. Kadar cứ lẩn thẩn. Điều chính là yêu cầu sự quyết đoán hơn từ Kadar. Chúng ta phải hành động như sau - gọi Mikoyan và nói: Bộ Chính trị Hungari phải hành động dứt khoát; nếu không, chúng ta sẽ thực hiện hành động mà không có họ. Có lẽ sẽ phải chỉ định chính phủ trực tiếp.
Malenkov — chúng ta không nên đổ lỗi cho tình huống này cho các đồng chí của mình. Họ đang kiên quyết thực hiện một phòng tuyến nhằm mục đích đàn áp cuộc nổi dậy. Chính phủ Nagy có thể đưa ra một kế hoạch để thực hiện nó.
Zhukov - Về vai trò của Mikoyan, thật không công bằng khi lên án anh ấy ngay bây giờ. Tình hình diễn ra khá khác so với khi chúng ta quyết định gửi quân. Chúng ta phải thể hiện sự linh hoạt về chính trị. Chúng ta phải tổ chức Bộ chính trị để có những hành động linh hoạt hơn. Chúng ta phải tổ chức các đội công nhân vũ trang. Quân đội của chúng ta phải được giữ trong tình trạng sẵn sàng hoàn toàn. Trung tâm nổi dậy chính phải bị tiêu diệt.
Saburov - đồng ý với ý kiến của Zhukov.
Khrushchev — chúng tôi sẽ có rất nhiều câu trả lời. Chúng ta phải xem xét sự thật. Nagy nói rằng nếu chúng ta hành động, anh ta sẽ từ bỏ quyền lực của mình. Khi đó khối liên minh [Xô - Hung] sẽ sụp đổ. Ở đó không có sự lãnh đạo vững chắc, cả đảng lẫn chính phủ. Cuộc khởi nghĩa đã lan rộng ra các tỉnh. Quân đội [Hungary] có thể đi theo phe nổi dậy. Chúng ta không thể ủng hộ mãi Hegedus. Có hai vấn đề. Chính phủ [Hungary] không có hành động và chúng ta đang cố gắng hết sức để giúp đỡ. Việc này phải sớm hoàn thành, nếu không Nagy sẽ chống lại chúng ta. Anh ta sẽ yêu cầu ngừng bắn và rút quân, sau đó là "đầu hàng" trước bọn phản cách mạng.
Chúng ta cần phải làm gì?
1. Thành lập một Ủy ban, nắm quyền trong tay (đây là giải pháp thay thế tồi tệ nhất)
2. Chính phủ này được giữ lại, và các quan chức từ chính phủ được cử đến các tỉnh để trấn an nhân dân.
3. Sự can thiệp của Trung Quốc, Ba Lan, Bulgari, Tiệp và Nam Tư vào Hungari là không phù hợp.
4. Kiên quyết trấn áp quân nổi dậy.
Voroshilov - Chúng ta đã hành động đúng khi gửi quân. Chúng ta không nên vội vàng rút họ về. Các cơ quan mật vụ của Mỹ hoạt động tích cực hơn ở đó so với Suslov và Mikoyan. Một nhóm các đồng chí nên đến đó. Sắp xếp để thành lập một chính phủ và sau đó rút quân. Họ [Suslov và Mikoyan] đến đó mà không làm được gì.
Bulganin - Chúng ta đã hành động đúng đắn khi gửi quân, nhưng tôi không thể đồng ý với đánh giá của Voroshilov. Chúng ta nên xác nhận các hành động được thực hiện bởi Mikoyan và Suslov. Chúng ta phải rút ra kết luận đúng: Ở Budapest có những thế lực muốn thoát khỏi chính phủ của Nagy và Kadar. Chúng ta nên áp dụng quan điểm ủng hộ chính phủ hiện tại. Nếu không, điều này sẽ kéo chúng ta vào một cuộc phiêu lưu nguy hiểm.
Kaganovich - Về việc gửi quân, chúng ta đã hành động đúng đắn khi gửi họ. Không có lý do gì để tấn công Mikoyan và Suslov. Họ đã hành động đúng. Thật không công bằng khi đổ lỗi cho họ. Nếu chúng ta không hỗ trợ, thì Hungari sẽ sụp đổ. Điều đó sẽ đưa chúng ta đi rất xa. Chúng ta nên làm những gì cần thiết để hỗ trợ chính phủ. Không nên rút quân. Nêu cao tình hữu nghị. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để củng cố đảng. Chúng ta không cần cử thêm người đến đó.
Malenkov - Các hành động đã được thực hiện là đúng, không có nghĩa lý gì khi lên án Mikoyan và Suslov. Chúng ta nên hỗ trợ chính phủ mới. Chúng ta nên giữ quân đội ở đó với sự chấp thuận của chính phủ. Cần phải có một lệnh ân xá.
Molotov - Chúng ta đã hành động đúng đắn khi gửi quân. Các bức thư từ Mikoyan và Suslov đã làm chúng ta yên tâm hơn về quan điểm của chính phủ [Hungari]. Ảnh hưởng của đảng đối với quần chúng còn yếu. Đối với chính phủ mới, chúng ta nên ủng hộ họ. Nhưng liên quan đến tình hữu nghị với Liên Xô, họ đang yêu cầu chúng ta rút quân. Chúng ta phải hành động một cách thận trọng.
Zhukov - Chúng ta phải ủng hộ chính phủ mới. Vấn đề rút quân khỏi Hungary - phải được xem xét bởi toàn bộ phe xã hội chủ nghĩa. Quyền hạn của Đảng Cộng sản Hungari phải được nâng cao. Chúng ta nên kêu gọi các đảng anh em đưa ra các biện pháp đối với tình hình Hungary. Ở Budapest, chúng ta nên rút quân đội ra ở một số vùng nhất định. Có lẽ chúng ta nên đưa ra một tuyên bố từ bộ chỉ huy quân sự. Đối với việc đánh giá Mikoyan và Suslov, thật không thích hợp khi nói những điều đó.
Saburov - Chúng ta phải ủng hộ chính phủ này. Quyền lực của chính phủ phải được nâng cao trong mắt người dân. Chúng ta không nên phản đối đánh giá của họ về các sự kiện, và chúng ta không nên phản đối về việc rút quân, mặc dù không phải là rút quân ngay lập tức.
Khrushchev - Đồng ý với các đồng chí. Chúng ta phải hỗ trợ chính phủ này. Chúng ta phải đề ra chiến thuật của mình. Chúng ta phải nói chuyện với Kadar và Nagy: Chúng tôi ủng hộ các đồng chí. Chúng ta sẽ tuyên bố ngừng bắn. Chúng ta sẵn sàng rút quân khỏi Budapest.
Molotov - Vấn đề thứ hai, chúng ta phải giúp đỡ những người Cộng sản Hungari.
Bulganin - chế độ dân chủ nhân dân trong nước đã sụp đổ. Ban lãnh đạo Hungari không còn tồn tại.
Kaganovich — chúng ta không nói ở đây về nhượng bộ, mà là về một cuộc chiến vì người dân. Tuyên bố phải được thông qua. Một cuộc rút quân khỏi Budapest.
..........
28/10/1956
Nguồn: TsKhSD, F. 3, Op. 12, D. 1005, Ll. 54-63