Chương XIII
“Từ Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, Hội đồng bộ trưởng Liên Xô và Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô, gửi đến các đảng viên, gửi đến toàn thể các giai cấp công nhân Liên Xô.
Các đồng chí thân mến !
Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, Hội đồng bộ trưởng Liên Xô và Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô.
Với nỗi buồn sâu sắc, Đảng thông báo đến tất cả quần chúng lao động Xô viết.
Vào ngày 5 tháng Ba, lúc 21 giờ 50. Sau cơn bạo bệnh. Đồng chí Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, Tổng bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô – Iosif Vissarionovich Sta-lin – đã từ trần !”
-----
Trái tim của Sta-lin đã ngừng đập!
Với lòng thương tiếc sâu sắc, hàng ngàn người dân thủ đô Mát-xcơ-va đã tập trung lại trên Quảng trường Đỏ vào sáng sớm ngày mùng 6 tháng Ba. Nỗi buồn đã làm lay động trái tim của hàng triệu con người. Trên khắp nẻo đường của thủ đô và ngoại vi thành phố, dòng người trải dài bất tận đang đổ về trung tâm thủ đô để được gặp lãnh tụ lần cuối.
Thi hài của Sta-lin được quàn tại Phòng khánh tiết của Tòa nhà Công Đoàn ở thủ đô Mát-xcơ-va để nhân dân có thể được đến viếng thăm. Nhân dân Xô viết từ khắp mọi miền của Tổ quốc đổ về thủ đô đông đến nỗi Chính phủ phải ra lệnh cấm các đoàn tàu hỏa, tàu điện không được vào các ga của thành phố. Từng đoàn người đi bộ vào trung tâm thủ đô để xếp hàng, được lần cuối vĩnh biệt ông.
Các đoàn đại biểu của các Đảng Cộng sản và Công nhân quốc tế đã đến viếng thi hài của Sta-lin. Phái đoàn của nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa do Thủ tướng Chu Ân Lai dẫn đầu, đứng trước thi hài của lãnh tụ Sta-lin, phái đoàn Trung Quốc nguyện thề sát cánh hơn nữa, đoàn kết hơn nữa, cùng nhân dân Xô viết đấu tranh đến cùng cho thắng lợi của chủ nghĩa xã hội; phái đoàn của nhân dân Triều Tiên anh hùng – đất nước đang chịu sự giày vò bởi cuộc chiếm đóng của đế quốc Mỹ ở miền Nam – cũng đã đến thăm viếng lãnh tụ Sta-lin; đoàn đại biểu của Cộng hòa dân chủ Đức do các đồng chí Rei-man, Oa-tơ U-rích (Walter Ulbricht), Ốt-tô Gô-te-quô (Otto Grotewohl) và Wim-hem Zai-sơ (Wihelm Zaisser) dẫn đầu; đoàn đại biểu Đảng cộng sản Pháp do Tổng bí thư Đớc-lơ (Jacques Duclos) dẫn đầu cũng có mặt; đoàn đại biểu Đảng cộng sản Ý do Tổng bí thư Tô-lia-ti (Palmiro Togliatti) dẫn đầu; đoàn đại biểu Đảng cộng sản Anh do He-ry Pô-lít (Harry Pollit) dẫn đầu; đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Áo do Kốp-ling (Johan Kopling) dẫn đầu; đoàn đại biểu Tây Ban Nha do Tổng bí thư Y-ba-ru-ri (Dolores Ibarruri) dẫn đầu; ngoài ra còn có thủ tướng Phần Lan – ông Kê-kon-nen (Urho Kekkonen), đã đến đặt vòng hoa bên cạnh linh cửu của đồng chí Sta-lin.
Ngày 9 tháng Ba năm 1953, lễ an táng đồng chí Sta-lin đã được cử hành trọng thể trên Quảng trường Đỏ.
- Ma-len-cốp đã mở đầu bài phát biểu của mình:
“ Kính gửi các công dân, các đồng chí và các bạn.
Kính gửi những người anh em quốc tế.
Đảng ta, nhân dân Liên Xô và toàn thể nhân loại đã gặp phải tổn thất nghiêm trọng và không thể thay thế được.
Người thầy của chúng ta ! Người lãnh đạo của chúng ta ! Lãnh tụ vĩ đại !
Iosif Vissarionovich Sta-lin – đã không còn nữa.
Trong những ngày khó khăn này, nỗi đau của nhân dân Xô viết được chia sẽ bởi toàn thể loài người tiến bộ. Tên tuổi của Sta-lin sẽ tiếp tục sống mãi, và thế hệ mai sau sẽ biết ơn và vinh danh tên tuổi Sta-lin như lúc này” (1).
Đồng chí Ma-len-cốp nói rằng Sta-lin là một người ủng hộ trung thành đối với học thuyết của Lê-nin, phát triển và đưa chủ nghĩa Lê-nin vào thực tiễn. Đồng chí đã dẫn dắt đất nước Xô viết đi tới chiến thắng vĩ đại của chủ nghĩa xã hội. Đồng chí Ma-len-cốp cũng nhắc lại nhiệm vụ chủ yếu của chính quyền Xô viết: Củng cố chính quyền Xô viết, bảo toàn sự thống nhất và tình hữu ái giữa các dân tộc. Tăng cường lực lượng vũ trang Liên Xô để đảm bảo sự phát triển của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô.
Cuối bài phát biểu, đồng chí Ma-len-cốp hô to: “Xin vĩnh biệt, người thầy của chúng ta ! Người lãnh đạo, người bạn, người anh của chúng ta - đồng chí Sta-lin. Tiến bước theo sự nghiệp vĩ đại của Lenin và Sta-lin !” (2).
Đồng chí Mô-lô-tốp, phó chủ tịch Hội đồng bộ trưởng phát biểu:
“Kính thưa các đồng chí
Những ngày này, chúng ta đã phải chịu một mất mát nghiêm trọng. Đồng chí Sta-lin, người lãnh đạo vĩ đại, gần gũi và thân thiết đã qua đời. Hôm nay, tất cả chúng tôi, những người bạn trung thành sẽ cùng với hàng triệu triệu người lao động trên thế giới chào vĩnh biệt đồng chí Sta-lin !
Người sẽ mãi mãi trong trái tim chúng ta” (3).
Trong bài phát biểu của mình, Mô-lô-tốp đánh giá cao sự đóng góp to lớn của đồng chí Sta-lin trong việc thành lập Đảng và Nhà nước Xô viết, trong việc củng cố tình hữu nghị giữa các dân tộc, trong việc thực hiện thành công chủ nghĩa xã hội, trong việc chiến thắng bè lũ phát xít, trong việc tạo nên một chỗ dựa cho nhân dân yêu chuộng hòa bình. Đồng thời Mô-lô-tốp còn chỉ rõ:
- Đồng chí Sta-lin đã vạch ra triển vọng cho việc xây dựng chủ nghĩa cộng sản.
- Đồng chí Sta-lin đã chỉ cho Đảng Cộng sản Liên Xô nhìn thấy một phương hướng rõ ràng cho cuộc đấu tranh vì sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa cộng sản ở Liên Xô.
Đồng chí Mô-lô-tốp kết thúc bài phát biểu của mình: “Cái tên bất diệt của Sta-lin sẽ mãi mãi trường tồn trong trái tim chúng ta, trong trái tim nhân dân Xô viết và toàn thể nhân loại tiến bộ.
Vinh quang đời đời cho sự nghiệp vì hạnh phúc của nhân dân và nhân loại tiến bộ !
Vinh quang những lời dạy thiên tài của Mác, Ăng-ghen, Lê-nin và Sta-lin !
Vinh quang Tổ quốc xã hội chủ nghĩa và nhân dân Xô viết anh hùng của chúng ta !
Vinh quang dành cho Đảng cộng sản Liên Xô ! (4)”.
Nhân dân thành phố Min-sk (Bê-lô-rút-xi-a), Ye-re-van (thủ đô Ác-me-ni-a), Vin-ni-út (Lít-va), Ta-kent (U-dơ-béc), Ti-phờ-lít (Gru-zi-a), thành phố Lê-nin-gờ-rát, Sta-lin-gờ-rát và hàng ngàn thành phố khác đã tập trung tại Quảng trường thành phố mình.
Tiếng chuông đã điểm đúng 12 giờ trưa. Hàng triệu người đứng lặng, bỏ mũ nghiêng mình. Không gian im lặng bao trùm lên toàn bộ các thành phố, làng mạc, các quảng trường, nhà máy xí nghiệp. Không gian tiếc thương bao trùm lên hàng trăm triệu người khắp nơi trên thế giới, từ các hầm mỏ của miền Đông Âu đến tận cánh rừng chiến khu của Việt Bắc ở chân trời xa xôi phương Nam. Hàng trăm triệu con người trên khắp mọi miền của Tổ quốc Liên bang Xô viết và nhiều nơi trên thế giới ngừng toàn bộ các công việc của mình, kính cẩn chào tiễn biệt Sta-lin lần cuối.
Các dân tộc trên thế giới cùng tiễn biệt Sta-lin. Chưa có một đám tang nào to lớn như thế trong lịch sử loài người.
Nhân dân Trung Quốc tập trung tại Quảng trường Thiên An Môn – Bắc Kinh, chủ trì buổi lễ là Mao Trạch Đông. Nhân dân và các chiến sĩ Triều Tiên anh hùng đứng lặng người trên các chiến hào, mặt trận. Nhân dân và chiến sĩ Việt Nam anh hùng trên chiến khu Việt Bắc, trên chiến trường Bắc bộ, tại các vùng địch hậu cũng bày tỏ niềm thương tiếc của mình - Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã quyết định tổ chức quốc tang trong 3 ngày. Ngoài ra còn có nhân dân thủ đô các nước anh em như Vác-sa-va (Ba Lan), Pờ-ra-ha (Tiệp Khắc), Ti-ra-na (Anbania), U-lan-ba-to (Mông Cổ), Bu-da-pét (Hun-ga-ri), Bu-cha-rét (Ru-ma-ni).
Bản quốc ca thiêng liêng của Liên bang Xô viết vang lên:
“Ánh mặt trời tự do xuyên qua giông tố
Và Lê-nin vĩ đại soi sáng dẫn đường,
Sta-lin đã giáo dục chúng ta trung thành với nhân dân,
truyền cảm hứng lao động và dũng cảm cho chúng ta”.
Những nhịp bước của những đơn vị quân sự diễu binh trên Quảng trường Đỏ dồn dập một cách hùng hồn, để lần cuối tiễn đưa vị Tổng tư lệnh tối cao của mình về với Đất mẹ. Những đơn vị bộ binh ưu tú, đơn vị khí tài quân sự hiện đại, từng khối từng khối đang diễu bước qua Lăng LENIN. Những chiến sĩ của thế hệ kế tiếp, cũng giống như cha ông đã từng làm nên chiến thắng vang dội trong thời kỳ Nội chiến; giống như cha ông đã từng làm nên những chiến công oanh liệt khi chôn vùi con thú phát xít tại sào huyệt Béc-lin; họ kính cẩn nghiêng mình khi bước ngang Lăng như muốn thề trước anh linh của các vị lãnh tụ rằng: Thưa đồng chí Lê-nin – Sta-lin, chúng tôi nhất định sẽ hoàn thành di huấn của các đồng chí!
Tại các địa điểm tưởng niệm, đài tưởng niệm, quảng trường, trên các mặt trận chiến hào, … giai cấp vô sản quốc tế xin thề, nhất định sẽ hoàn thành công cuộc xây dựng chủ nghĩa cộng sản theo lời di huấn của đồng chí Sta-lin. Họ xin thề sẽ đoàn kết chặt hơn nữa chung quanh các Đảng Cộng sản và công nhân, nguyện cống hiến hết mình vì sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Buổi lễ tưởng niệm kết thúc, quan tài của I.V. Sta-lin được khiêng vào Lăng Lê-nin. Thi hài của đồng chí Sta-lin đã được đặt cạnh lãnh tụ Lê-nin trong Lăng.
Từ đây, Lăng “LENIN” được đổi tên thành Lăng “LENIN – STA-LIN”, để ghi nhớ công lao của nhà cách mạng – vị lãnh tụ của phong trào Cộng sản và công nhân quốc tế, đồng chí Sta-lin !
Ghi chú
(1), (2), (3), (4) Lễ Quốc tang I.V. Stalin