BIÊN BẢN CUỘC TRÒ CHUYỆN VỚI MAO, 1 tháng Giêng 1950

 

BIÊN BẢN CUỘC TRÒ CHUYỆN VỚI CHỦ TỊCH CHÍNH PHỦ NHÂN DÂN TRUNG ƯƠNG NƯỚC CỘNG HÒA NHÂN DÂN TRUNG HOA, ĐỒNG CHÍ MAO TRẠCH ĐÔNG

NGÀY 1 THÁNG 1 NĂM 1950

Theo lệnh của Bộ trưởng Ngoại giao Liên Xô, đồng chí [Andrei] Vyshinskiy, vào ngày 1 tháng 1 [tôi] đã đến thăm Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Trung ương Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, đồng chí Mao Trạch Đông. Sau khi trao đổi lời chúc mừng năm mới và các nghi thức xã giao khác, một cuộc trò chuyện thân mật và nồng ấm đã diễn ra, trong đó đồng chí Mao Trạch Đông đã kể lại những điều sau.

Trong vài ngày qua, ông ấy đã nhận được báo cáo từ Bắc Kinh rằng các chính phủ Myanmar và Ấn Độ bày tỏ sẵn sàng công nhận chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Lập trường của chính phủ Trung Quốc về vấn đề này như sau: thông báo cho các chính phủ Myanmar và Ấn Độ rằng nếu họ chân thành mong muốn cải thiện quan hệ ngoại giao với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, trước tiên họ phải cắt đứt hoàn toàn mọi quan hệ với Tưởng Giới Thạch, vô điều kiện từ chối mọi hình thức hỗ trợ và giúp đỡ chế độ này, biến điều đó thành một tuyên bố chính thức. Với điều kiện các chính phủ của các nước này chấp nhận các đề xuất nêu trên của chính phủ Trung Quốc, các chính phủ Ấn Độ và Myanmar có thể cử đại diện của họ đến Bắc Kinh để đàm phán.

Đồng chí Mao Trạch Đông chỉ ra rằng cũng có thông tin cho rằng trong tương lai rất gần, Anh và các quốc gia khác trong Khối Thịnh vượng chung Anh rõ ràng sẽ có những bước đi hướng tới việc công nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Đề cập đến tình hình quân sự ở Trung Quốc, đồng chí Mao Trạch Đông chỉ ra rằng cho đến nay tất cả các lực lượng chính của Quốc dân đảng trên lục địa Trung Quốc đã bị nghiền nát. Tại các tỉnh Tứ Xuyên và Tân Cương, khoảng 400 nghìn quân Quốc dân đảng đã bị bắt làm tù binh và chuyển sang phe Quân Giải phóng Nhân dân. Đối với phần còn lại của cụm Khutszunan, khoảng 30-40 nghìn người, tất cả các tuyến đường rút lui đến Tây Tạng và phía nam đã bị cắt đứt. Họ sẽ bị tiêu diệt trong tương lai rất gần. Ở Vân Nam cũng có thêm khoảng 30 nghìn người rải rác về phía tây nam Côn Minh thành các nhóm riêng biệt của những người theo Quốc dân đảng, nhưng số phận của họ đã được định đoạt.

Mao Trạch Đông yêu cầu truyền đạt thông tin sau đây liên quan đến tình trạng sức khỏe của ông và kế hoạch tiếp tục ở lại Moscow cho các nhà lãnh đạo chính phủ Liên Xô:

"Tình trạng sức khỏe của tôi -- Mao Trạch Đông nói, -- đã được cải thiện sau hai năm nghỉ ngơi. Bốn ngày qua, tôi đã ngủ 8 tiếng mỗi ngày mà không gặp vấn đề gì, không cần dùng thuốc ngủ đặc biệt. Tôi cảm thấy tràn đầy năng lượng hơn nhiều, nhưng khi đi dạo, tôi không thể ở ngoài trời hơn 15 phút -- tôi bị chóng mặt. Về vấn đề này, tôi dự định nghỉ ngơi thêm một tuần nữa trong yên bình hoàn toàn và khôi phục hoàn toàn giấc ngủ bình thường."

Tiếp theo, ông ấy chỉ ra rằng sau một tuần nghỉ ngơi, ông ấy muốn đến thăm các đồng chí Shvernik, Molotov, Voroshilov, Beria, Malenkov, Vasilevskiy và Vyshinskiy. Những chuyến thăm này sẽ mang tính chất các cuộc trò chuyện thông thường. Ông ấy sẽ không nói về bất kỳ chủ đề cụ thể nào hay thảo luận bất kỳ vấn đề kinh doanh nào. Phải có một chuyến thăm mỗi ngày, chúng không được quá dài, và ông ấy nghĩ rằng thời gian tốt nhất cho chúng sẽ là sau 5-6 giờ chiều.

Cùng thời gian đó, ông ấy muốn gặp I.V. Stalin để thảo luận các vấn đề kinh tế.

Sau khi hoàn thành cuộc thảo luận liên quan đến các vấn đề kinh doanh, trong thời gian còn lại của chuyến đi, ông ấy dự định đặt vòng hoa tại lăng Lenin, tham quan hệ thống tàu điện ngầm, thăm một vài nông trường tập thể, tham dự các buổi biểu diễn tại nhà hát, và kết thúc chuyến thăm Moscow.

Đồng chí Mao Trạch Đông nhấn mạnh rằng ông ấy kiêng thăm các nhà máy, các cuộc họp với số lượng lớn khán giả, và phát biểu công khai, bởi vì điều đó làm mệt mỏi sức khỏe của ông ấy và có thể, một lần nữa, làm xáo trộn giấc ngủ của ông ấy và gây ra sự tái phát các cơn chóng mặt. Trước đây ông ấy dự định thăm nhiều nơi khác nhau ở Liên Xô, nhưng hiện tại, do tình trạng sức khỏe của mình, ông ấy kiêng đi lại khắp Liên Xô, vì có một chuyến đi dài về nhà đang chờ đợi ông ấy.

Khi rời Bắc Kinh, ông ấy dự định ở lại Liên Xô trong ba tháng, tuy nhiên, hiện tại hoàn cảnh công việc ở Trung Quốc đang buộc ông ấy phải giảm thời gian lưu trú xuống còn hai tháng. Tính cả mười một ngày di chuyển [bằng tàu hỏa] về Bắc Kinh, ông ấy dự định rời Moscow vào cuối tháng 1, hy vọng sẽ có mặt ở Bắc Kinh vào ngày 6 tháng 2.

Sau khi lắng nghe tất cả các thông báo của đồng chí Mao Trạch Đông, tôi đã tuyên bố rằng tôi sẽ báo cáo tất cả những mong muốn của ông ấy cho chính phủ ngay ngày hôm sau.

Tiếp theo, tôi hỏi đồng chí Mao Trạch Đông liệu ông ấy có biết về đề xuất của chính phủ Liên Xô vào tháng 11 [1949] về việc bàn giao vài trăm sĩ quan quân đội Nhật Bản cho chính phủ Trung Quốc, để đưa họ ra xét xử vì tội ác và hành động tàn bạo mà họ đã gây ra khi đóng quân ở Trung Quốc hay không.

Đồng chí Mao Trạch Đông tuyên bố rằng ông ấy đã biết về điều này ngay cả trước khi khởi hành từ Bắc Kinh, nhưng vì họ bận rộn chuẩn bị cho chuyến đi Moscow, chính phủ Trung Quốc đã không thể xem xét vấn đề này một cách nghiêm túc. Quan điểm của ông ấy về vấn đề này như sau: về nguyên tắc, chính phủ Trung Quốc sẽ tiếp nhận những tên tội phạm này và sẽ đưa chúng ra xét xử vì tất cả những hành vi của chúng. Tuy nhiên, xét rằng hiện tại sự chú ý của người dân Trung Quốc đang tập trung vào các sự kiện xung quanh việc loại bỏ tàn dư cuối cùng của Quốc dân đảng và rằng hệ thống tòa án Trung Quốc vẫn chưa được sắp xếp ổn thỏa, chính phủ Trung Quốc không thể bắt đầu quá trình xét xử mà không chuẩn bị cho người dân, bởi vì nó sẽ không có hiệu quả chính trị phù hợp. Bên cạnh đó, chính phủ Trung Quốc phải đồng thời chuẩn bị các phiên tòa xét xử tội phạm quân sự của Quốc dân đảng.

Xét tất cả những điều này -- Mao Trạch Đông nói, -- tôi cho rằng chúng ta sẽ có thể tiếp nhận những tên tội phạm quân sự từ lãnh thổ Liên Xô sau sáu tháng. Tôi yêu cầu chính phủ Liên Xô giữ những tên tội phạm này trong sáu tháng đầu năm 1950 trên lãnh thổ của mình và, nếu có thể, thu thập thêm thông tin về chúng để phục vụ cho việc xét xử. Vào đầu nửa cuối năm, chúng ta sẽ tiếp nhận chúng và sẽ đưa chúng ra xét xử. Cuộc thảo luận kinh doanh kết thúc tại đây. Sau cuộc thảo luận, đồng chí Mao Trạch Đông mời tôi vào bàn ăn tối cùng ông ấy. Tôi đã chấp nhận lời mời.

Sau khi chia tay đồng chí Mao Trạch Đông, tôi vẫn ở lại chờ xe cùng Karskiy. Karskiy thông báo với tôi rằng đồng chí Mao Trạch Đông đã cảm thấy khá hơn nhiều trong ba ngày rồi. Ông ấy ngủ ngon, không cần dùng thuốc, hay đùa, vui vẻ và nói chuyện với mọi người, nhưng, vẫn như trước, không thể ở ngoài trời lâu. Ông ấy vẫn bị chóng mặt. Đồng chí Mao Trạch Đông kiên quyết nghỉ thêm một tuần và không đi đâu cả. Ngày 2 tháng 1 sẽ có một cuộc họp của các bác sĩ.

ĐẠI SỨ LIÊN XÔ TẠI TRUNG QUỐC /ký tên/ (Roshchin)