Biên bản cuộc nói chuyện của I.V. Stalin với một phái đoàn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), 27 tháng Sáu 1949
Biên bản cuộc nói chuyện của I.V. Stalin với một phái đoàn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) về một khoản tín dụng từ Liên Xô cho Trung Quốc, khả năng gửi các chuyên gia Liên Xô đến Trung Quốc, và về các câu hỏi khác về viện trợ của Liên Xô cho Trung Quốc.
Cuộc họp diễn ra vào ngày 27 tháng 6 và kéo dài từ 23 giờ đến 24 giờ.
Có mặt tại cuộc họp là: các đồng chí [Vyacheslav] Molotov, [Georgii] Malenkov, [Anastas] Mikoyan, Lưu Thiếu Kỳ - Bí thư Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ, Cao Cương - Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ, đồng thời là bí thư của Cục Ban Chấp hành Trung ương và chủ tịch chính phủ Mãn Châu, Vương Gia Tường, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ, Karskii (Shi Zhe) - phiên dịch viên, và I[van] V. Kovalev.
Sau những lời chào hỏi và bắt tay với phái đoàn, đồng chí Stalin hỏi thăm sức khỏe của đồng chí Mao Trạch Đông.
Đồng chí Lưu Thiếu Kỳ cảm ơn đồng chí Stalin vì sự quan tâm của ông đối với đồng chí Mao Trạch Đông và trao cho ông một lá thư từ đồng chí Mao Trạch Đông, trong đó bày tỏ lòng biết ơn đối với đồng chí Stalin vì sự giúp đỡ to lớn mà Liên Xô đã dành cho Trung Quốc và yêu cầu đồng chí Stalin tiếp phái đoàn.
Sau đó, đồng chí Stalin chuyển sang thảo luận các câu hỏi do phái đoàn nêu ra.
Về khoản tín dụng. Đồng chí Stalin nói rằng Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Toàn Liên bang (Bolshevik) (VKP(b)) đã quyết định cung cấp cho Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ một khoản tín dụng 300 triệu đô la. Ông nhận xét rằng đây là lần đầu tiên trong lịch sử một thỏa thuận như vậy được ký kết giữa hai đảng.
Một khoản tín dụng 300 triệu đô la với lãi suất 1% hàng năm sẽ được cung cấp cho Trung Quốc dưới dạng thiết bị, máy móc và các loại vật liệu và hàng hóa khác nhau với các phần bằng nhau là 60 triệu trong vòng 5 năm.
Việc Trung Quốc trả nợ sẽ diễn ra trong vòng 10 năm sau khi đã sử dụng hết khoản tín dụng. Về vấn đề này, đồng chí Stalin nói rằng đồng chí Mao Trạch Đông, trong một bức điện tín gửi cho [Stalin], đã bày tỏ ý kiến rằng lãi suất 1% hàng năm là nhỏ đối với một khoản tín dụng như vậy, và nên tăng nó lên.
Đồng chí Stalin giải thích với phái đoàn rằng Liên Xô đã cung cấp các khoản tín dụng với lãi suất 2% cho các nước dân chủ phương Tây [Đông Âu], trong khi chỉ lấy 1% từ Trung Quốc vì ở đó [ở Trung Quốc], so với các nước dân chủ phương Tây, nơi không có chiến tranh và nền kinh tế của họ đã được củng cố, chiến tranh vẫn tiếp tục, sự tàn phá vẫn tiếp diễn, và do hoàn cảnh này, Trung Quốc cần sự giúp đỡ lớn hơn, với các điều khoản ưu đãi hơn.
Sau đó, đồng chí Stalin, cười, nói: "Chà, nếu các bạn nhất quyết muốn lãi suất hàng năm cao hơn, đó là việc của các bạn, chúng tôi có thể chấp nhận lãi suất cao hơn."
Về việc ký kết một thỏa thuận về tín dụng, đồng chí Stalin nói rằng có hai lựa chọn: thứ nhất - đại diện của Ban Chấp hành Trung ương VKP(b) và Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ ký thỏa thuận, và thứ hai - đại diện toàn quyền của chính phủ Liên Xô và chính phủ Mãn Châu, vốn đã tồn tại [ký kết] để sau này, khi chính phủ liên hiệp dân chủ toàn Trung Quốc được thành lập, sẽ chính thức hóa thỏa thuận bằng các hiệp ước giữa các chính phủ của Liên Xô và Trung Quốc.
Về các chuyên gia. Về các chuyên gia, đồng chí Stalin nói, [chúng tôi] sẽ cung cấp cho họ. Chúng tôi sẵn sàng gửi nhóm đầu tiên theo yêu cầu của các bạn trong thời gian sớm nhất. Nhưng chúng ta nên đi đến một thỏa thuận về các điều kiện sinh hoạt của các chuyên gia. Chúng tôi cho rằng mức lương, có thể là thực phẩm, nếu các bạn cung cấp cho các chuyên gia của mình, phải ở mức lương cao nhất của các chuyên gia giỏi nhất của các bạn, không thấp hơn, nhưng cũng không cao hơn. Vì các chuyên gia của chúng tôi có mức [lương] cao, nếu cần, chúng tôi sẽ trả thêm cho họ bằng chi phí của nhà nước Liên Xô.
Chúng tôi yêu cầu các bạn, đồng chí Stalin nói, báo cáo cho chúng tôi về hành vi xấu của các chuyên gia cụ thể của chúng tôi, vì, như người ta nói, trong mỗi gia đình đều có một con cừu đen, có thể có một người xấu trong số những người tốt.
Hành vi xấu sẽ làm xấu hổ danh dự của nhà nước Liên Xô, do đó chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp phòng ngừa, giáo dục và, nếu cần, cả trừng phạt.
Chúng tôi sẽ không cho phép các chuyên gia Liên Xô coi thường các chuyên gia Trung Quốc và người dân Trung Quốc.
Đáp lại những lời này của đồng chí Stalin, đồng chí Lưu Thiếu Kỳ nói: ở Trung Quốc có các chuyên gia nước ngoài, không liên quan đến hoạt động của các đế quốc, và họ nhận được mức lương cao hơn nhiều so với các chuyên gia Trung Quốc. Về điều này, đồng chí Stalin trả lời: chúng tôi, nhà nước Liên Xô, có những phán đoán và thông lệ riêng khác với các nước tư bản, và chúng tôi muốn tuân thủ chúng.
Về việc gửi chuyên gia đến Thượng Hải. Đồng chí Stalin nói rằng chúng tôi đã chọn 15 chuyên gia và có thể, theo yêu cầu của các bạn, gửi họ bất cứ lúc nào. Các bạn hãy thảo luận và cho chúng tôi biết. Nhìn chung, các bạn nên nhớ rằng ở các thành phố lớn, đặc biệt là ở Thượng Hải, có nhiều chuyên gia và công nhân lành nghề của các bạn, những người có thể giúp đỡ các bạn không kém mà còn nhiều hơn các chuyên gia Liên Xô, do đó các bạn cần thu hút họ vào công việc tích cực.
Chúng tôi, đồng chí Stalin nói, cũng sẵn sàng cung cấp cho các bạn viện trợ để rà phá thủy lôi ở vùng biển gần Thượng Hải, cả về chuyên gia, mà chúng tôi có rất nhiều, và về tàu quét mìn.
Ví dụ, chúng tôi có thể bán một số tàu quét mìn cho chính phủ Mãn Châu, đào tạo các thủy thủ Trung Quốc ở Dairen, Port Arthur hoặc Vladivostok về công việc rà phá thủy lôi, và chính phủ Mãn Châu, đồng chí Stalin cười nói, có thể "bán" chúng cho chính phủ Trung Quốc.
Về Tân Cương. Đồng chí Stalin nói rằng không nên trì hoãn việc chiếm Tân Cương, vì sự chậm trễ có thể dẫn đến sự can thiệp của người Anh vào công việc của Tân Cương. Họ có thể kích hoạt người Hồi giáo, bao gồm cả người Ấn Độ, để tiếp tục cuộc nội chiến chống lại những người cộng sản, điều này là không mong muốn, vì có trữ lượng dầu và bông lớn ở Tân Cương, mà Trung Quốc đang rất cần.
Dân số Trung Quốc ở Tân Cương không vượt quá 5%, sau khi chiếm Tân Cương, nên đưa tỷ lệ dân số Trung Quốc lên 30% bằng cách di dời người Trung Quốc để phát triển toàn diện khu vực rộng lớn và giàu có này và để củng cố việc bảo vệ biên giới của Trung Quốc.
Nhìn chung, vì lợi ích của việc củng cố quốc phòng của Trung Quốc, người ta nên đưa người Trung Quốc đến tất cả các khu vực biên giới.
Đồng chí, Stalin nói, đã đánh giá quá cao lực lượng của Mã Bộ Phương. Ông ta có kỵ binh, có thể dễ dàng bị đánh bại bằng pháo binh. Nếu các bạn muốn, chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn 40 máy bay chiến đấu, sẽ giúp tiêu diệt và phân tán kỵ binh này rất nhanh chóng.
Về hạm đội. Trung Quốc không có hạm đội của riêng mình, đồng chí Stalin nói và ngay lập tức nói thêm: các bạn chưa có một số lượng tàu nào bị chiếm từ Quốc Dân Đảng sao?
Trung Quốc phải có một hạm đội và chúng tôi sẵn sàng giúp các bạn trong việc tạo ra một hạm đội. Bây giờ, ví dụ, chúng tôi có thể trục vớt các tàu chiến và tàu buôn bị chìm và giúp sửa chữa chúng.
Đối với yêu cầu của các bạn về việc củng cố quốc phòng của Thanh Đảo, chúng tôi có thể gửi một phi đội của chúng tôi đến cảng Thanh Đảo trong một chuyến thăm sau khi thành lập chính phủ toàn Trung Quốc.
[7.] Đồng chí Lưu Thiếu Kỳ cảm ơn đồng chí Stalin vì sự giúp đỡ to lớn, hiện đang được cung cấp trong tất cả các lĩnh vực đời sống và hoạt động của Trung Quốc với các điều kiện đặc biệt ưu đãi, mà lịch sử chưa từng thấy.
Ông nhấn mạnh ngay rằng Ban Chấp hành Trung ương ĐCSTQ đã xây dựng một chỉ thị, sẽ được gửi đến các tổ chức đảng, để tạo ra những điều kiện làm việc cho các chuyên gia Liên Xô mà không ai làm phiền họ.
Đồng chí Stalin nói rằng chúng tôi cũng sẽ xây dựng một chỉ thị chi tiết cho các chuyên gia Liên Xô, rằng họ cũng không làm phiền các chuyên gia Trung Quốc.
Đáp lại yêu cầu của các đồng chí Trung Quốc về việc thiết lập đường bay giữa Moscow và Bắc Bình, đồng chí Stalin nói rằng chúng tôi đã sẵn sàng ngay bây giờ để thực hiện việc tổ chức tuyến đường hàng không này.
Chúng tôi có thể giúp các bạn xây dựng một nhà máy lắp ráp-sửa chữa máy bay, chúng tôi có thể cung cấp cho các bạn máy bay chiến đấu của các loại mới nhất, của Tiệp Khắc nếu các bạn muốn, của Nga nếu các bạn muốn, để các bạn chuẩn bị các cán bộ hàng không của mình với chúng.
Đồng chí Stalin đồng ý với yêu cầu của phái đoàn được báo cáo tại Bộ Chính trị với các báo cáo của họ về tình hình quân sự-chính trị và kinh tế của Trung Quốc và trao đổi ý kiến về một loạt các câu hỏi quan trọng nhất vào thời điểm họ sẵn sàng, sau 3 hoặc 4 ngày.
Đồng chí Stalin nói rằng chúng tôi sẵn sàng giúp các bạn toàn diện trong việc nghiên cứu bộ máy nhà nước, công nghiệp và tất cả những gì các bạn muốn, nhưng vì mục đích này, người ta nên hợp pháp hóa các bạn, đặt tên [các bạn] là một phái đoàn thương mại từ Mãn Châu.
Nếu các bạn thấy phù hợp, chúng tôi sẽ công bố một báo cáo trên báo chí rằng một phái đoàn thương mại do đồng chí Cao Cương đứng đầu đã đến Moscow, và sau đó các bạn sẽ được cung cấp một cơ hội rộng rãi để xem xét mọi thứ, bao gồm bất kỳ hoạt động giải trí nào. Các đồng chí Trung Quốc yêu cầu cho họ một cơ hội để trả lời sau khi họ tham khảo ý kiến của đồng chí Mao Trạch Đông.
I. Kovalev