Báo cáo của Mikoyan - Suslov 24/10/1956
Báo cáo của Mikoyan - Suslov
Tuyệt mật
Từ Budapest
Chúng tôi đã đến nơi sau một chút sự cố. Do điều kiện thời tiết, máy bay không thể hạ cánh xuống Budapest. Chúng tôi buộc phải hạ cánh cách đó 90km về phía Bắc. Chúng tôi đã ghé qua sở chỉ huy chiến dịch để xác định phương hướng, và từ đó đi bằng xe bọc thép với các đồng chí Serov và Malinin đến thủ đô. Đoàn chúng tôi đi kèm có cả xe tăng, vì lúc này ở Budapest đang xảy ra giao tranh, thương vong cho các hai phía là rất cao, cả các binh sĩ Xô viết.
Ở Buda, một nhóm cư dân đã theo dõi chúng tôi một cách bình tĩnh; nhiều người đã tỏ ra lo lắng, có những người chào đón vui vẻ. Các con đường hướng tới thủ đô tràn ngập xe tăng Xô viết và các trang thiết bị.
Trên đường phố, binh lính Hungary cùng Liên Xô đang tuần tra. Trái ngược với Buda, tại Pest đã liên tục xảy ra các vụ xả súng bởi những kẻ khiêu khích và những binh sĩ chúng ta đang đáp trả, từ chỗ cây cầu đến tận tòa nhà Bộ Quốc phòng, và cả tòa nhà Ủy ban Trung ương. Chúng tôi bắn trả họ một cách gay gắt.
Tại Bộ Quốc phòng, chúng tôi đã gặp Bộ trưởng, cũng như các thành viên của Ủy ban Trung ương (Đảng Hungary) - Kovacs, Zoltan Vas, và những người có thẩm quyền giải quyết cuộc bạo động tại thủ đô. Cần lưu ý rằng, trong cuộc điện đàm với Gero, khi được hỏi về tình hình, anh ta báo cáo rằng đã có những chiều hướng thuận lợi cũng như là bất lợi. Sự xuất hiện của quân đội Liên Xô trong thành phố cũng gây những trở ngại, bao gồm cả việc bố trí dân cư và người lao động.
Sau cuộc trò chuyện với các chỉ huy, chúng tôi nhận được báo cáo sơ bộ của bộ chỉ huy Liên Xô và bộ chỉ huy Hungary - hóa ra là đã có sự phóng đại một cách bi quan tình hình. Chúng tôi đã trao đổi với Ủy ban Trung ương Đảng Hungary - Gero, Imre Nagy, Zoltan Santo và Hegedus, họ đã thông báo cho chúng tôi về tình hình thành phố và các biện pháp giải quyết của họ.
Chúng tôi ấn tượng đặc biệt với Gero, còn những người khác thì đang phóng đại sức mạnh của kẻ thù và đánh giá thấp sức mạnh của họ. Vào lúc 5h theo giờ Moskva, tình hình thành phố như sau:
Tất cả cơ sở của đám bạo động đã bị phá tan, việc giải quyết điểm nóng chính, Đài phát thanh, nơi tập trung khoảng 4.000 người đang được thực hiện. Họ đã giương cờ trắng, nhưng khi gặp các đại diện của nhà chức trách thì họ đòi hỏi phải đáp ứng yêu cầu, tức là loại bỏ Gero, tất nhiên điều đó không được chấp thuận. Bộ chỉ huy đã ra lệnh phải giải quyết điểm nóng này ngay trong đêm nay. Các công nhân Hungary và các nhân viên an ninh nhà nước đã kháng cự dữ dội đối với đám bạo động và họ chỉ thất bại khi đã cạn kiệt đạn dược và bị các nhóm bạo động khác tấn công.
Các kết luận cho rằng quân đội Hungary đã tỏ ra yếu kém mặc dù sư đoàn Deberen đã thực hiện tốt. Cả các thủy thủ trên bờ sông Dun, cũng hoạt động tốt và các nhân viên an ninh nhà nước.
Đã bắt giữ những kẻ chủ mưu và gây rối - hơn 450 người. Việc bắt giữ vẫn đang được tiếp tục.
Nhiệm vụ được đặt ra là cần phải thanh toán nốt những kẻ bạo loạn đang ẩn náu trong các toàn nhà. Do đó các đơn vị Hungary sẽ phải tuần tra, thiết lập các chốt bảo vệ để đề phòng những kẻ khả nghi và bảo vệ những cơ sở quan trọng (đường sắt, nhà ga, đường xá,...)
Các đồng chí Hungary, đặc biệt là Imre Nagy, đã chấp thuận việc điều động thêm các đơn vị quân đội Hungary, dân quân và lực lượng an ninh nhà nước với mục đích là giảm gánh nặng cho quân đội Liên Xô và nhấn mạnh tầm quan trọng vai trò của người Hungary trong việc giải tán cuộc bạo động. Đa số công nhân không tham gia bạo loạn, thậm chí tại Chepel, công nhân còn đánh đuổi một số những kẻ khiêu khích và kích động bạo loạn. Tuy nhiên, một số ít công nhân, chủ yếu là giới trẻ, đã tham gia vào cuộc bạo loạn.
Một trong những sai lầm của các đồng chí Hungary là trước 12h đêm qua, họ đã không cho phép bắn bất kỳ ai trong những kẻ tham gia bạo loạn.
Bản thân người Hungary đã thực hiện và chúng tôi chỉ góp ý bổ sung cho việc tổ chức các đội chiến đấu của công nhân tại các nhà máy và ủy ban khu vực của Đảng.
Mặc dù họ đã quyết định như vậy, nhưng còn chần chừ vì những kẻ bạo loạn đang cố ngăn chặn việc đó. Việc đó chỉ có thể thực hiện với sự trợ giúp của xe bọc thép Liên Xô. Các buổi phát thanh của các nhà lãnh đạo đảng và chính phủ nổi tiếng, cũng như các nhà lãnh đạo công cộng khác, đã được tổ chức: Gero, Imre Nagy và Zoltan Tildy đã lên tiếng. Istvan Dobi, Hegedus, Sakasics, Kadar, Zoltan Santo, Marosan và Ronai sẽ phát biểu. Kháng nghị của Liên đoàn Phụ nữ, Thanh niên và Thương mại sẽ được công bố.