Ban thư ký văn phòng Trung ương Đảng, "Biên bản cuộc họp Ủy ban thường vụ Bộ Chính trị ngày 16/5".
Dẫn: Ngày 16/5, trong khi Đặng đang tiếp Gorbachev bên trong Đại Lễ đường nhân dân, cuộc gặp đưa đến việc bình thường hóa quan hệ Xô - Trung được tìm kiếm từ lâu, thì hàng chục nghìn người đã biểu tình bên ngoài để ủng hộ sinh viên. Tối 16/5, Triệu Tử Dương mời Gorbachev đến nhà khách chính phủ tại Điếu Ngư Đài. Chính ở đây Triệu đã đưa ra lời nhận xét về Đặng Tiểu Bình với Gorbachev, về vai trò chính trị của Đặng mặc dù Đặng không còn là ủy viên Bộ Chính trị từ năm 1987 (Đại hội XIII), rằng Đảng vẫn xem trọng những hiểu biết và kinh nghiệm của Đặng vẫn là sự chỉ dẫn cho Đảng. Việc ám chỉ Đặng kiểm soát quyền lực, ảnh hưởng thực tế trong Đảng của Triệu Tử Dương, đã đặt ra một cuộc xung đột chính trị nghiêm trọng sắp xảy ra. Và sau đó, Triệu bị gạt ra khỏi Bộ Chính trị.
Tối ngày 16/5 các ủy viên thường vụ Bộ Chính trị - Triệu Tử Dương, Lý Bằng, Kiều Thạch, Hồ Khởi Lập và Diêu Y Lâm đã tổ chức một cuộc họp khẩn. Các vị lão thành của Đảng là Dương Thượng Côn và Bạc Nhất Ba cũng tham dự. Nội dung liên quan đến việc phản ứng của phong trào sinh viên trước bài xã luận 26/4 trên Nhân dân Nhật báo.
Trích tài liệu: Ban thư ký văn phòng Trung ương Đảng, "Biên bản cuộc họp Ủy ban thường vụ Bộ Chính trị ngày 16/5".
- Triệu Tử Dương: .... Cuộc bãi công tuyệt thực của sinh viên ở quãng trường đã diễn ra 4 ngày nay... Chúng ta đã có các cuộc đối thoại với các đại diện của họ và đã hứa chúng ta sẽ coi trọng và tiếp tục lắng nghe những ý kiến của họ, chỉ yêu cầu họ chấm dứt tuyệt thực, nhưng việc đó không có tác dụng. Quảng trường đông nghịt - đủ các loại người bị kích động đi loanh quanh với những biểu ngữ và khẩu hiệu của họ - đến mức bản thân các đại diện sinh viên cũng phải nói là họ thực sự không kiểm soát được chuyện.
- Dương Thượng Côn: Mấy ngày qua Bắc Kinh ở trong tình trạng gần như là vô chính phủ. Sinh viên đang bãi khóa ở tất cả các trường học, người lao động ở một số cơ quan đổ ra đường phố, giao thông và nhiều chuyện khác rối loạn - đó là điều ta có thể gọi là tình trạng vô chính phủ. Chúng ta đang có cuộc gặp cấp cao lịch sử Trung - Xô và đáng ra phải có một lễ đón tại Quảng trường Thiên An Môn, nhưng thay vào đó chúng ta phải làm việc ở sân bay. Chúng ta dự định có hai phiên họp cấp cao hôm nay ở Đại lễ đường nhân dân, nhưng thay vào đó chúng ta đã phải họp ở Điếu Ngư Đài. Đó là kiểu tình trạng vô chính phủ mà chúng ta đang gặp phải.
- Triệu Tử Dương: ... Khi tôi từ Bắc Triều Tiên trở về tôi được biết rằng bài xã luận ngày 26/4 đã gây ra một phản ứng mạnh mẽ trong nhiều bộ phận của xã hội và đã trở thành một vấn đề lớn đối với sinh viên. Tôi nghĩ có thể cách đơn giản nhất là tránh vấn đề nhạy cảm nhất liệu phong trào sinh viên có phải là gây rối loạn không, hy vọng phong trào này sẽ xẹp dần trong khi chúng ta dần dần xoay chuyển tình hình, sử dụng các biện pháp dân chủ và pháp luật. Nhưng rồi vào ngày 13/5 vài trăm sinh viên bắt đầu cuộc bãi công tuyệt thực, và một trong những yêu sách của họ là thay đổi hoàn toàn quan điểm chính thức trong bài xã luận 26/4. Vì vậy lúc này không có cách tránh rắc rối. Chúng ta phải xem xét lại bài xã luận 26/4, tìm cách xua tan cảm giác đối đầu giữa chúng ta với sinh viên, và làm cho tình hình ổn định càng sớm càng tốt.
- Lý Bằng: Đồng chí Triệu Tử Dương, điều không đúng là cho rằng quan điểm chính thức trong bài xã luận 26/4 được nhằm vào đại đa số sinh viên. Nó được nhằm vào thiểu số nhỏ những người đang sử dụng phong trào sinh viên để lợi dụng tình cảm của các sinh viên trẻ và lợi dụng một số sai lầm và vấn đề của chúng ta để bắt đầu một cuộc đấu tranh chính trị chống Đảng cộng sản và chế độ xã hội chủ nghĩa và mở rộng cuộc đấu tranh này từ Bắc Kinh ra toàn quốc và gây rối loạn cả nước. Đây là những thực tế không thể phủ nhận. Ngay dù nếu nhiều sinh viên biểu tình hiểu sai bài xã luận 26/4 thì nó vẫn còn đáp ứng một yêu cầu quan trọng trong việc phơi bày những sự thật này.
- Triệu Tử Dương: Như tôi hiểu, lý do tại sao nhiều sinh viên hơn như vậy đã tham gia vào các cuộc biểu tình là vì họ không thể chấp nhận cái nhãn mà bài xã luận gán cho phong trào này. Sinh viên vẫn đòi Đảng và chính phủ bày tỏ một thái độ khác và có cách tốt hơn để mô tả phong trào sinh viên. Tôi cho rằng chúng ta phải giải quyết vấn đề này thật nghiêm túc vì không có cách nào né tránh được...
- Lý Bằng: Đồng chí Dương, những đoạn chính trong bài xã luận 26/4 được trích từ phát biểu của đồng chí Đặng Tiểu Bình ngày 25: "Đây là một mưu đồ được vạch kế hoạch hoàn hảo", đó là "rối loạn", "mục đích chính của nó là bác bỏ Đảng cộng sản Trung Quốc và chế độ xã hội chủ nghĩa", "toàn đảng và toàn dân tộc đang đối mặt với một cuộc đấu tranh chính trị nghiêm trọng nhất" và vân vân những lời nguyên của đồng chí Đặng Tiểu Bình. Không thể thay đổi chúng được.
- Triệu Tử Dương: Chúng ta phải giải thích bản chất thực sự của phong trào sinh viên này với đồng chí Đặng Tiểu Bình, và chúng ta cần thay đổi quan điểm chính thức về phong trào này.
#Gấu