TƯỢNG ĐÀI CÁC NẠN NHÂN BỊ ĐÀN ÁP CHÍNH TRỊ - TỪ KHRUSHCHEV, GORBACHEV ĐẾN YELTSIN, PUTIN VÀ MEDVEDEV.

1) Người ta đã hạ bệ hình tượng Stalin bằng cách nào ?

Như đã trình bày trong bài viết "Ai đã phản bội Stalin" (https://cccplenin.blogspot.com/2019/09/ai-phan-boi-stalin.html), ngay sau khi Stalin vừa tạ thế, người đầu tiên đã tiến hành các hoạt động xét lại Stalin đó chính là Beria.

Ngày 24/3/1953, Beria gửi lên Đoàn chủ tịch UBTW tờ trình về việc ân xá, đến ngày 27/3, Sắc lệnh tương ứng của Đoàn chủ tịch Xô viết tối cao đã được ban bố. Ngày 4/4, Thông báo của Bộ Nội vụ Liên Xô được công bố, trong đấy Bộ Nội vụ tuyên bố rằng đã tiến hành thẩm tra kỹ lưỡng tất cả tài liệu điều tra sơ bộ và các dữ kiện khác về vụ án nhóm bác sĩ bị kết án tội phá hoại, gián điệp và hoạt động khủng bố đối với các nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Cho rằng những lời buộc tội là dối trá, rằng các cán bộ điều tra trước đây đã sử dụng những phương pháp điều tra không đúng đắn. Đã có đến 1,2 triệu tù nhân được phóng thích trong tổng số 2,5 triệu tù nhân, trong đó kể cả các tội phạm chính trị, điều này làm dấy lên làn sóng dư luận: Trách nhiệm là do ai? Beria đã gán hết trách nhiệm này cho Stalin, mặc dù Beria là người đứng đầu Cơ quan An ninh Nhà nước.

Sau khi đánh bại Beria trong cuộc đảo chính chính trị tháng 7/1953, người tiếp tục công việc xét lại đó chính là Khrushchev.

Ngày 1 tháng 9 năm 1953, Xô viết Tối cao Liên Xô quyết định thẩm tra lại những bản án của Tòa án quân sự tối cao Liên Xô, căn bản là tiếp tục lại những công việc mà Beria đã đề nghị trước đó. Tiếp đó tháng 4 năm 1954, Xô viết Tối cao Liên Xô tiếp tục cung cấp các thẩm quyền để xem xét lại vụ án Leningrad. Trong phiên phát biểu tại Đảng ủy Leningrad ngày 7 tháng 5 năm 1954, Khrushchev đã tuyên bố rằng: kẻ chủ mưu trong việc mưu hại các đồng chí Kuznetsov, Popkov, Voznesensky, … là do sự phát triển không kiểm soát nổi của bệnh sùng bái cá nhân Stalin – vì ông ngày càng già yếu và bị lũng đoạn bởi Beria và Abakumov, hai kẻ gây hại đến Stalin và cả UBTW.

Từ tháng 5 năm 1955, việc phục hồi chính trị vẫn được tiếp tục, phạm vi của nó còn kéo đến những năm 30, tức là thời kỳ các vụ án chính trị chống Trung tâm phản cách mạng trotskyist Zinoviev và Kamenev. Ngày 31 tháng 12 năm 1955, một ủy ban kín được thành lập bởi Pospov để phục hồi chính trị, tuy nhiên, xuyên suốt quá trình phục hồi cái gọi là “nạn nhân bị đàn áp chính trị” cơ quan công tố và pháp luật không phải là đơn vị chịu trách nhiệm chính mà là một ủy ban Đảng được bầu ra để đảm nhận trách nhiệm, do đó các quyết định về cái gọi là “phóng thích các nạn nhân bị đàn áp chính trị” đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp của Liên Xô. Thậm chí, con dâu của Nikita Khrushchev, vợ của Leonid Khrushchev, người bị bắt vì cáo buộc làm gián điệp cho Đức quốc xã trong chiến tranh đã được phóng thích bởi ủy ban này mà không cần chứng minh sự vô tội.

Ngày 30 tháng 1 năm 1956, Đoàn chủ tịch UBTW đã thông qua kiến nghị của Khrushchev trong việc chấp thuận sự ủy quyền cho một ủy ban kiểm soát của Đảng đối với việc thẩm tra và thả tù nhân chính trị của Xô viết tối cao Liên Xô. Có thể nói, việc thông qua kiến nghị này vi phạm một cách trắng trợn và nghiêm trọng luật pháp Liên Xô, nó biểu hiện quá trình tập trung quyền lực chính trị của Khrushchev đã đến một mức độ khủng khiếp.

Đến đại hội XX, Khrushchev chính thức công khai xét lại Stalin và gán những tội danh đàn áp chính trị cho Stalin - những tội lỗi được chứng thực bởi ..... ủy ban do Đảng lập ra. Nền pháp chế Xô viết bị bôi nhọ một cách khủng khiếp, trở thành cái bình phong cho sự lũng đoạn của Khrushchev và khối đảo chính tháng 7/1953.

Trong các cuộc phóng thích và phục hồi các nạn nhân bị đàn áp 1957, cơ quan này đã làm và chịu trách nhiệm mọi vấn đề. Hàng loạt cái tên như: Tukhachevsky, Yakir, Uborevich và các nhà lãnh đạo quân sự khác, trong âm mưu phản quốc, khủng bố, đảo chính vào năm 1937 đã được phục hồi danh dự và bị xem là nạn nhân của các vụ đàn áp.

Thật kinh khủng, người ta xét lại Stalin bằng cách chà đạp lên toàn bộ nền pháp chế Liên Xô khi mọi sự quyết định của các ngành tư pháp rơi vào tay một nhóm người lãnh đạo Đảng.

2) Khrushchev - Sự khởi đầu của tượng đài nạn nhân bị đàn áp chính trị.

Tại Đại hội XXII của ĐCSLX (1961), lần đầu tiên Khrushchev đưa ra ý định này:

"Các đồng chí đã đề nghị cần đánh dấu những ký ức về các nhà lãnh đạo của Đảng và Nhà nước là nạn nhân của sự đàn áp vô lý trong thời kỳ sùng bái cá nhân. Chúng tôi đã xem xét và cho rằng đề nghị này là chính xác [...]. Có lẽ nên xây dựng một tượng đài ở Moscow để ghi nhớ về những đồng chí là nạn nhân của sự độc đoán này".

Tuy nhiên, việc chấp thuận đề xuất này đã không được thông qua. Suốt thời kỳ Brezhnev, chủ đề này không được nhắc lại.

Đến thời Cải tổ, một ủy ban khác được lập ra trong Bộ Chính trị để tiếp tục nghiên cứu về cái gọi là "nạn nhân bị đàn áp chính trị". Lại tiếp tục nhổ toẹt vào nền pháp chế Liên Xô. Một Nghị quyết về việc xây dựng các tượng đài ghi dấu sự đàn áp chính trị đã được Bộ Chính trị thông qua (ko cần chứng minh).

Năm 1990, Chính quyền Moscow đã lập một tượng đài trước Quảng trường Lubyanka, trước tòa nhà của KGB. Và suốt trong thập niên 90, một loạt các đài tưởng niệm được chính trị hóa như thế lập nên ở nhiều nơi: St. Petersburg, Magadan, Levashovo, Ufa, Katyn, ....

3) Chính quyền Putin và các tượng đài nạn nhân bị đàn áp chính trị.

Những năm tháng dưới chính quyền Putin, sự đánh giá vai trò tích cực của Stalin đã tăng trở lại. Trong các cuộc thăm dò dư luận xã hội, thậm chí Stalin đứng đầu danh sách trong những người có ảnh hưởng nhất nước Nga. Nhưng trớ trêu thay, điều đó không có nghĩa là quan điểm Chính phủ Nga có cái nhìn đúng đắn hoàn toàn về Stalin - hay cái gọi là "các vụ đàn áp chính trị".

Các sự kiện quan trọng nhất đối với việc công kích Stalin và chính phủ Xô viết chính là " thảm sát Katyn", vốn đã được Gorbachev và Yeltsin dày công tỉ mỉ chuẩn bị từ 1991-1992. Đáng tiếc thay, trong phiên tòa xử lý Đảng Cộng sản 1993, việc áp đặt kết luận 159 của Tòa công tố quy trách nhiệm cho Stalin đã bị thất bại. Năm 2004, Viện công tố Nga chấm dứt hồ sơ Katyn với lý do: không đủ chứng cứ để cáo buộc chứng minh tội ác của giới lãnh đạo Xô viết đứng đầu là Stalin, và tái khẳng định quyết định này vào năm 2008. Điều đó đã đánh dấu một sự thắng lợi quan trọng của những người cộng sản trong việc bảo vệ uy tín của Stalin.

Không thể chiến thắng Stalin bằng pháp lý, người ta bắt đầu quay lại chơi trò chính trị hóa vấn đề - hệt như cái mà Khrushchev và Gorbachev đã làm: Chà đạp lên nền pháp chế Nga hiện đại.

Theo một sắc lện số 1417 của Tổng thống Nga - Vladimir Putin, Hội đồng trực thuộc Tổng thống về Nhân quyền và phát triển xã hội dân sự (6/11/2004) đã được thành lập. Trên thực tế, đó là tiếp tục các công tác tăng cường nhân quyền của các Ủy ban nhân quyền vốn đã được thành lập 1993 dưới thời Yeltsin để dân chủ hóa nước Nga. Và cái Hội đồng này chính là đám anti - Stalin mạnh mẽ nhất, có điều kiện nhất, được tài trợ trực tiếp bởi chính phủ Nga. Chủ tịch Hội đồng - Mikhail Fedotov trong nhiều năm luôn tìm kiếm mọi cách để dựng các tượng đài "nạn nhân bị đàn áp chính trị bởi chế độ Stalin".

Ngày 25/11/2010, Duma Quốc gia Nga dưới tinh thần chống cộng cuồng nhiệt của Tổng thống Medvedev đã thông qua một quyết định nhục nhã nhất trong nền chính trị Nga hiện đại - Thông qua biểu quyết lên án Thảm sát Katyn là do Liên Xô thực hiện, đứng đầu là Stalin và ban lãnh đạo ..... với việc giơ phiếu tay từ các nghị viên trong Duma Quốc gia. Lại tiếp tục chà đạp lên pháp chế Liên bang Nga vốn quy định chỉ xác định tội danh, cáo trạng của một người, cá nhân, tổ chức thông qua phán quyết của Tòa án Tối cao Liên bang Nga. Đồng thời quyết định vội vả của Duma Quốc gia Nga theo tinh thần của Medvedev là đêm trước của cuộc gặp gỡ những người đồng cập Ba Lan đến Nga. Người đứng đầu nước Nga vì muốn làm hài lòng các đối tác Ba Lan nên đã ra quyết định nhận lấy tội ác Katyn vào mình mặc dù không chứng thực được do bản thân nước Nga thực hiện.

Di sản của Medvedev nổi tiếng nhất chắc là chống Stalin. Sắc lệnh 27/12/2011 của Tổng thống Nga Medvedev về việc lập một nhóm chuyên đi dựng tượng đài nạn nhân bị đàn áp - do chủ tịch Hội đồng trực thuộc Tổng thống về Nhân quyền và phát triển xã hội dân sự - Mikhail Fedotov đứng đầu.

Ngày 14 tháng 10 năm 2014, Mikhail Fedotov đã trình bày kế hoạch về xây dựng tượng đài với Tổng thống Nga Putin. Ngày 2 tháng 12 năm 2014, Putin chính thức ký quyết định chấp thuận đề án, và phân công thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin trực tiếp thực hiện xây dựng tượng đài này.

Tượng đài xây dựng từ năm 2014-2017 với tổng giá trị là 460 triệu rúp, nguồn ngân sách thành phố là 300 triệu, số còn lại được chi bởi "Quỹ tưởng niệm các nạn nhân bị đàn áp chính trị". Karaganov cho biết, số tiền lớn như vậy để làm tượng đài vì tượng đài này lớn và làm bằng các vật liệu đắt tiền. Đáng buồn cười là từ năm 2014, Nga bắt đầu rơi vào khủng hoảng kinh tế. Số tiến 160 triệu được chi bởi "Quỹ tưởng niệm các nạn nhân bị đàn áp chính trị" đã không đạt được do trên thực tế vì kinh tế khó khăn, chỉ có 32 triệu được quyên góp, Quỹ phải chi thâm và chỉ nhận được thêm 45 triệu sau khi tượng đài đã được mở cửa vào cuối năm 2017.

Ngày 30 tháng 9 năm 2017, Tượng đài các nạn nhân bị đàn áp chính trị đã chính thức mở cửa với sự tham dự của chính Tổng thống Vladimir Putin. Tổng thống Vladimir Putin có bài phát biểu cho rằng:

"sự đàn áp chính trị đã trở thành một thảm kịch cho toàn dân, cho toàn xã hội chúng ta, một đòn gián nặng nề vào người dân, nguồn gốc, văn hóa và sự nhận thức của họ" ; "quá khứ khủng khiếp này không thể bị xóa bỏ khỏi ký ức của đất nước - không thể biện minh được. [....] Nhiệm vụ của chúng tôi là ngăn chặn sự lãng quên, và chính đài tưởng niệm này, sẽ luôn là một lời nhắc nhở cho ký ức về sự kiện đau buồn này".

Bất chấp bị xuyên tạc, Stalin vẫn trở thành người được yêu mến nhất nước Nga

Những lời lẽ của Putin rất sâu sắc. Đáng tiếc là ông quên Chính quyền Nga cho đến nay vẫn chưa chứng minh được tội ác của Stalin, thậm chí Viện công tố còn đóng cả hồ sơ Katyn, không có con đường nào khác và chỉ có chiêu bài chính trị mới công kích được Stalin. Trên thực tế đó là sự thất bại của các nhà chính trị tự do tư sản ở Nga, từ Yeltsin, Putin, Medvedev, sau 26 năm nắm chính quyền Nga họ vẫn tiếp tục đi vào vết xe đổ của Khrushchev, Gorbachev - không thể đánh bại Stalin bằng con đường danh chính ngôn thuận: Nền pháp quyền của một xã hội dân chủ.

Một sự phục hồi các nạn nhân đàn áp chính trị bằng những ý kiến, quan điểm của một nhóm người và quyết định bởi một nhóm người như thế - thật vô giá trị. Và rồi, tên tuổi Stalin lại tiếp tục ngự trị trên xứ sở Bạch Dương, trong ký ức của nhân dân về một siêu cường vĩ đại trong lịch sử Tổ quốc của họ.