Chiến dịch "Lúa mì"
Iosif Stalin và Lavrentiy Beria, những người sinh ra và lớn lên ở Kavkaz, hiểu rất rõ tâm lý xã hội nguyên thủy của người dân miền núi, với sự bảo vệ tập thể và trách nhiệm chung của cả bộ tộc đối với tội ác do một thành viên gây ra.
Vì vậy, quyết định giải thể Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết Tự trị Chechnya-Ingush (Checheno-Ingush ASSR) đã được đưa ra. Trong điều kiện chiến tranh và sự cần thiết phải trừng phạt hàng nghìn người Chechnya và Ingush vì tội đào ngũ hàng loạt, trốn tránh nghĩa vụ quân sự, phản bội trực tiếp và băng đảng – đây là một quyết định đúng đắn. Sự công bằng của nó được chính những người bị trục xuất và hàng xóm của họ công nhận.
Những tin đồn về việc trục xuất đã lan truyền trong cộng đồng người Chechnya, xác nhận những kết luận đã đưa ra:
"Chính quyền Xô viết sẽ không tha thứ cho chúng ta. Chúng ta không phục vụ trong quân đội, không làm việc trong các nông trang, không giúp đỡ mặt trận, không đóng thuế, và khắp nơi là băng đảng."
Diễn biến chiến dịch
Những người chịu trách nhiệm cho chiến dịch "Lúa mì" là Ủy viên An ninh Nhà nước cấp 2 I. A. Serov, cùng các trợ lý của ông là các Ủy viên An ninh Nhà nước cấp 2 B. Z. Kobulov, S. N. Kruglov, và Thượng tướng A. N. Apollonov. Mỗi người đứng đầu một trong 4 khu vực tác chiến mà cộng hòa đã được chia. Cá nhân Lavrentiy Pavlovich Beria đã giám sát chiến dịch.
Để che đậy việc đưa quân vào, một cuộc diễn tập trong điều kiện miền núi đã được công bố. Việc tập trung quân đội bắt đầu một tháng trước chiến dịch. Trước chiến dịch, các nhóm tác chiến-NKVD đã tiến hành thống kê dân số, bao gồm cả những tên cướp đã "hợp pháp hóa", tổng cộng có 459.486 người được ghi nhận.
Xem xét quy mô của chiến dịch, đặc biệt là trong điều kiện miền núi, việc trục xuất được quyết định tiến hành trong 8 ngày. Trong ba ngày đầu tiên, họ sẽ bao vây các khu vực đồng bằng và chân núi, một phần khu định cư miền núi, với tổng số hơn 300 nghìn người. Trong 4 ngày tiếp theo, họ sẽ bao vây các khu vực miền núi, với 150 nghìn người.
Trong giai đoạn đầu tiên, các khu dân cư miền núi đã bị phong tỏa bởi quân đội được đưa vào trước đó. Khoảng 6-7 nghìn người Dagestan và 3 nghìn người Ossetia cũng được huy động để giúp đỡ.
Chiến dịch được lên kế hoạch bắt đầu vào ngày 22-23 tháng 2 và kết thúc vào ngày 26-27 tháng 2 năm 1944.
Beria đã thông báo quyết định của chính phủ cho người đứng đầu Hội đồng Dân ủy (Sovnarkom) Mollayev. Cùng với ông, 9 cán bộ lãnh đạo người Chechnya và Ingush đã được triệu tập và cũng được thông báo về quyết định và lý do đưa ra. Họ có nhiệm vụ tích cực hỗ trợ truyền đạt thông tin đến người dân; 40 đảng viên địa phương đã được chọn, những người này sẽ chọn 2-3 nhà hoạt động ở 24 quận để giải thích cho người dân tại các cuộc họp địa phương.
Beria cũng đã nói chuyện với những nhà lãnh đạo tinh thần có ảnh hưởng nhất, những người cũng phải thực hiện công việc bổ sung thông qua "các kênh" của họ.
Các cán bộ đảng và lãnh đạo tinh thần địa phương đã được hứa hẹn những ưu đãi trong việc tái định cư để đổi lấy sự giúp đỡ (tăng khối lượng đồ vật được phép mang theo).
Từ 2 giờ sáng ngày 23 tháng 2, các khu dân cư đã bị bao vây, và các trạm phục kích, tuần tra đã được đặt tại những vị trí được xác định trước. Vào lúc bình minh, đàn ông được triệu tập đến các cuộc họp, nơi quyết định trục xuất được công bố. Ở các khu vực miền núi, các cuộc họp không được tổ chức vì các khu định cư quá phân tán.
Mỗi nhóm tác chiến, gồm một nhân viên NKVD và 2 lính NKVD, có nhiệm vụ di dời 4 gia đình. Khi đến nhà của những người bị di dời, một cuộc khám xét được tiến hành, tịch thu vũ khí sắc bén, súng, ngoại tệ và tài liệu chống Xô viết. Người đứng đầu gia đình được yêu cầu khai ra các thành viên băng nhóm và những kẻ đồng lõa với Hitler.
Sau đó, mọi người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ nhỏ, cùng với tài sản, được đưa lên các phương tiện vận chuyển và được đưa đến điểm tập trung dưới sự giám sát. Họ được phép mang theo lương thực, dụng cụ nhỏ và nông nghiệp, tiền bạc, đồ trang sức, mỗi người được phép mang 100 kg. Đối với thiết bị nông nghiệp, thức ăn gia súc và gia súc lớn, một biên lai được cấp để có thể nhận lại tại nơi ở mới.
Tất cả những người đáng ngờ đều bị bắt giữ; bất kỳ ai cố gắng chống cự hoặc bỏ trốn sẽ bị xử bắn tại chỗ.
Không có sự kháng cự thực sự nào. "Những đứa con kiêu hãnh của núi rừng" đã ngoan ngoãn đi đến các điểm tập trung. Những trường hợp cá biệt bỏ trốn và lẩn trốn đã bị ngăn chặn. Tổng cộng chỉ có 50 người bị giết trong chiến dịch. Trong suốt chiến dịch, 2.016 người đã bị bắt giữ, 20.072 đơn vị vũ khí đã bị tịch thu. Chiến dịch hoàn thành đúng thời hạn – một tuần.
Các dân tộc láng giềng của người Chechnya và Ingush đã ủng hộ chiến dịch này.
Phần lớn những người bị di dời được đưa đến Trung Á – 402.922 người đến Kazakhstan, 88.649 người đến Kyrgyzstan.
Trong số "những huyền thoại đen" về lịch sử của chúng ta, có quan điểm cho rằng việc di dời người Chechnya và Ingush đã đi kèm với cái chết hàng loạt, được cho là từ một phần ba đến một nửa số người bị lưu đày đã chết. Tuy nhiên con số đó là phi thực tế.
Người Chechnya và Ingush (và gia đình của họ) đã trung thành thực hiện nghĩa vụ của mình đối với Tổ quốc đã không bị đàn áp. Họ bị tước quyền sống ở Kavkaz, nhưng họ có thể sống ở bất kỳ nơi nào khác trong Liên bang. Ngoài ra, những phụ nữ Chechnya và Ingush đã kết hôn với người thuộc các quốc tịch khác cũng không bị trục xuất.
Một huyền thoại khác là về cái gọi là chủ nghĩa anh hùng của những tên cướp và thủ lĩnh của chúng, những người đã có thể trốn hoặc ẩn náu và chiến đấu chống lại "chủ nghĩa Stalin" gần như cho đến khi người dân trở về từ nơi lưu đày (dưới thời Khrushchev). Nhưng đây cũng là một lời nói dối, hầu như tất cả những tên cướp đều bị giết hoặc bị bắt trong chiến dịch.
Sau chiến dịch "Lúa mì", tỷ lệ tội phạm trên lãnh thổ Checheno-Ingush ASSR cũ đã giảm xuống ngang với các khu vực "yên bình" khác.
CHXHCNXVTD Checheno-Ingush đã bị bãi bỏ, 4 quận của nó được chuyển giao cho CHXHCNXVTD Dagestan, một quận cho CHXHCNXVTD Bắc Ossetia, và phần còn lại của lãnh thổ được thành lập tỉnh Grozny.
Nguồn:
Đại chiến bị vu khống -2. M., 2008.
Vitkovsky A. "Lúa mì, hay bảy ngày mùa đông Chechnya năm 1944 // Dịch vụ An ninh, 1996. Số 1-2.