Ghi chú Beria gửi Stalin về kế hoạch thành lập các đơn vị quân đội từ các tù nhân chiến tranh Ba Lan trên lãnh thổ Liên Xô. 2/11/1940
Ngày 2 Tháng Mười một 1940, Мoskva. — Ghi chú Beria gửi Stalin về kế hoạch thành lập các đơn vị quân đội từ các tù nhân chiến tranh Ba Lan trên lãnh thổ Liên Xô
№ 47/13б
Bí mật
Ủy Ban Trung ương Đảng (B)
Gửi đồng chí Stalin
Theo sự chỉ đạo của đồng chí về các tù nhân Ba Lan và Séc, chúng tôi đã thực hiện như sau:
1. Trong các trại NKVD, 18.297 tù nhân Ba Lan đang bị giam giữ, bao gồm: 2 tướng; 39 đại tá, trung tá; 222 thiếu tá, đại úy; 691 trung úy, thiếu úy; 4.022 chuẩn úy; binh sĩ 13.321
Trong số 18.297 tù nhân, thì 11.998 người có nguồn gốc từ các vùng lãnh thổ bị Đức chiếm đóng (Tây Ba Lan).
Có 3.303 tù nhân ở Lithuania và Latvia được đưa đến các trại NKVD
Phần đông các tù nhân còn lại, không phải sĩ quan, đang đi xây dựng đường cao tốc và đường sắt.
Ngoài ra có 22 sĩ quan Ba Lan đang bị giam giữ trong nhà tù nội bộ của NKVD, là thành viên của các tổ chức chống Xô viết hoạt động ở Tây Belorussia và Tây Ukraina.
Chúng tôi đã lập một danh sách gồm 24 cựu sĩ quan quân đội Ba Lan (thông qua nhiều biện pháp thuyết phục, điều tra và thẩm vấn), bao gồm: 3 tướng; 1 đại tá; 8 trung tá; 6 đại úy; 6 trung úy, thiếu úy.
2. Sau cuộc thẩm vấn, kết quả là
a) Tất cả đều căm ghét người Đức, tin rằng chiến tranh Xô - Đức sớm muộn cũng nổ ra và họ tuyên bố sẵn sàng đứng về phía Liên Xô chống quân Đức.
b) Một số người tin rằng Ba Lan sẽ hồi sinh bởi bởi Liên Xô; một số khác thì tin rằng do người Anh thực hiện
c) Đa số nói rằng họ không có nghĩa vụ gì với Chính phủ Sikorsky (Chính phủ lưu vong tại Pháp), một số thì nói rằng họ sẵn sàng tham gia cuộc chiến chống Đức kể cả khi bị Chính phủ Sikorsky trừng phạt, các sĩ quan cho biết họ sẵn sàng tham gia bất kỳ mệnh lệnh nào của bất kỳ tướng lĩnh Ba Lan nào.
3. Nên dựa vào các cá nhân như sau:
a) Tướng Zegota-Januszaitis cho biết ông ta có thể lãnh đạo các đơn vị bộ đội Ba Lan trên lãnh thổ Liên Xô để chiến đấu chống quân Đức, bất kể Chính phủ Sikorsky…. Ông ta đề nghị cần nhanh chóng phác thảo ra một chương trình cho nước Ba Lan trong tương lai, chí ít điều đó cũng sẽ làm giảm đi bất đồng của những người Ba Lan đang sống tại Tây Ukraina và Tây Belorussia.
b) Tướng Boruto-Spekhovich Mechislav Ludwik cho biết ông ta chỉ có thể thực hiện theo chỉ thị của Chính phủ Sikorsky, người đại diện cho nhân dân Ba Lan.
c) Tướng Przhezdetsky đưa ra tuyên bố tương tự.
d) Một số tướng tá như (Berling, Bukoemsky, Gorchinsky,...) sẵn sàng tham gia tổ chức các đội quân tù nhân nhân Ba Lan do Chính phủ Liên Xô tổ chức để chống quân Đức, mục tiêu là để thành lập một Nhà nước Ba Lan mới, và họ tin rằng tương lai nước Ba Lan sẽ gắn chặt lợi ích của mình với Liên Xô.
4. Để thăm dò tâm trạng các tù nhân Ba Lan trong các trại NKVD, chúng tôi sẽ gửi các điều tra viên đến các trại lao động này.
Kết quả cho thấy được rằng phần lớn tù binh có thể sử dụng được để tổ chức các đơn vị bộ đội Ba Lan.
Với mục đích này, họ thật sự phù hợp
Việc sử dụng tướng Zegota-Januszaitis, Boruto-Spekhovich Mechislav Ludwik, và những người khác có tiếng tăm làm lãnh đạo của các đơn vị bộ đội Ba Lan có thể thu hút các tướng sĩ trong quân đội Ba Lan cũ (giấy tờ đính kèm). Họ là những người thông minh, có am hiểu quân sự, có tư duy chính trị và chân thành.
Họ cần được tạo cơ hội để trao đổi bí mật, tuyên truyền cùng với các tù nhân có cùng chí hướng và lựa chọn nhân sự cho các sư đoàn Ba Lan trong tương lai.
Sau khi mặt nhân sự được tổ chức, bản doanh của các sư đoàn trên sẽ được tổ chức tại một nông trường quốc doanh nằm ở Đông Nam của Liên Xô. Các tướng lĩnh của Hồng quân đang vạch ra một kế hoạch để tổ chức cho các sư đoàn này, biên chế họ (xe tăng, cơ giới, bộ binh,...) và cung cấp vật chất, kỹ thuật cho họ.
Đồng thời, các cơ quan của NKVD sẽ tiến hành tuyển dụng thêm nhân sự từ các trại tù nhân Ba Lan cho các sư đoàn này. Sau khi được tuyển mộ, các tân binh sẽ được đưa đến, theo từng đợt, các bản doanh sư đoàn và tiến hành huấn luyện cho họ.
Việc tổ chức và huấn luyện cho các sư đoàn này sẽ do trực tiếp Bộ Tổng tham mưu Hồng quân chỉ đạo. Ngoài ra, tổ chức một đơn vị NKVD đặc biệt theo sát sư đoàn với nhiệm vụ cung cấp thông tin nội bộ về nhân sự cho Bộ Tổng tham mưu.
5. Tù binh người Séc, có 577 người đang trong trại NKVD (501 người Séc, 76 người Slovakia), bao gồm: 8 đại úy; 39 trung úy, thiếu úy; 176 chuẩn úy; 354 binh sĩ.
Qua cuộc thẩm vấn, 13 sĩ quan có tư tưởng chống Đức được lựa chọn, họ mong muốn khôi phục Nhà nước Tiệp Khắc. Họ trung thành với Benes, với quân đội Tiệp Khắc, nếu bất kỳ quân đội Tiệp nào được tổ chức trên lãnh thổ Liên Xô, họ sẵn sàng tham gia - theo lệnh của Benes hoặc chí ít là chỉ huy của họ, Đại tá Svoboda, hiện đang lưu vong.
Phụ lục văn bản đính kèm.
Dân ủy Nội vụ
Liên Xô
L. Beria
АП РФ. Ф. 3. Оп. 50. Д. 413. Лл. 152-153.
